Kogel door de kerk: VS stapt uit Iran-atoomdeal

Shoeket logo

Bron: Starnieuws

9 Mei 2018 04:34

Voor mij lezen
De Amerikaanse president Donald Trump zegt dat hij de Verenigde Staten (VS) zal terugtrekken uit een nucleaire overeenkomst dat tijdens de regering Obama met Iran was gesloten. “Bedorven en rottend”, noemde Trump het akkoord dat volgens hem “een schade was voor hem als een burger.”

Met zijn besluit gaat Trump in tegen het advies van Europese bondgenoten. Hij zei dat hij de economische sancties die bij de ondertekening van de overeenkomst in 2015 werden opgeheven, opnieuw zou instellen.

In reactie zei Iran dat het zich voorbereidde op het opnieuw opstarten van uraniumverrijking, de sleutel voor het maken van zowel nucleaire energie als wapens. De Iraanse president Hassan Rouhani zei: "De VS heeft aangekondigd dat hij zijn verplichtingen niet nakomt. Ik heb de Organisatie voor Atoomenergie van Iran opgedragen om indien nodig actie te ondernemen, zodat we zo nodig zonder enige beperking onze verrijking op industrieel niveau kunnen hervatten."

Hij zei dat hij "een paar weken zou wachten" om eerst met bondgenoten en de andere ondertekenaars van de nucleaire deal te spreken. "Als we de doelen van de deal bereiken in samenwerking met andere leden van de deal, blijft deze op zijn plaats", zei hij.

Het zogeheten Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) beteugelde de nucleaire activiteiten van Iran in ruil voor het opheffen van sancties die waren opgelegd door de Verenigde Naties, de VS en de Europese Unie.

Trump had eerder geklaagd dat het akkoord de nucleaire activiteiten van Iran slechts voor een vaste periode beperkte; dat het had nagelaten de ontwikkeling van ballistische raketten te stoppen; en dat het Iran een meevaller van US$ 100 miljard had gegeven die het "als steekpenning voor wapens, terreur en onderdrukking" in het Midden-Oosten gebruikte.

De voormalige president Barack Obama, die de deal drie jaar geleden namens de VS ondertekende, noemde de aankondiging van Trump "misleidend".
Het Amerikaanse ministerie van Financiën zei dat economische sancties niet direct opnieuw op Iran van toepassing zouden zijn, maar zouden worden binnen 90 tot 180 van kracht kunnen zijn.

In een verklaring op zijn website stond dat sancties zouden worden opgelegd op de in het akkoord van 2015 genoemde industrieën, waaronder de Iraanse oliesector, de export van vliegtuigen, de handel in edele metalen en pogingen van de Iraanse regering om bankbiljetten in Amerikaanse dollars te kopen.

De Amerikaanse Nationale Veiligheidsadviseur, John Bolton, zegt dat Europese bedrijven die zaken doen met Iran deze binnen zes maanden moeten afbouwen anders zullen zijn worden geconfronteerd met Amerikaanse sancties.

Reacties
Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk - waarvan de leiders geprobeerd Trump op andere gedachten te brengen - hebben gezegd dat ze het Amerikaanse besluit "betreuren". Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Rusland, een andere ondertekenaar, zei dat het "diep teleurgesteld" was. De topdiplomaat van de Europese Unie, Federica Mogherini, zei dat de EU "vastbesloten is om de deal te behouden".

De voormalig president Obama zei op Facebook dat het akkoord werkte en in het belang van de VS was. "Weglopen van het JCPOA betekent dat we Amerika's nauwste bondgenoten de rug toe keren en een overeenkomst die de leidende diplomaten, wetenschappers en inlichtingenprofessionals uit ons land hebben onderhandeld.

"In een tijd waarin we allemaal gefocust zijn op het welslagen van diplomatie met Noord-Korea, is het risico om uit het JCPOA te stappen een deal overeengekomen met Iran te verliezen. Het is een akkoord dat we nastreven met de Noord-Koreanen," zei hij.

Volgens de woordvoerder van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties was Antonio Guterres "zeer bezorgd" over de aankondiging en riep hij de andere ondertekenaars op zich aan hun verplichtingen te houden.

Maar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt dat hij de "moedige" terugtrekking van Trump uit een "rampzalige" deal "ten volle steunt". En Saudi-Arabië, de regionale rivaal van Iran, zegt dat het de stappen van Trump om het akkoord te versnipperen steunt en verwelkomt.

In het zogeheten gezamenlijke uitgebreide actieplan (JCPOA) kwam Iran overeen om de omvang van zijn voorraad verrijkte uranium - dat wordt gebruikt voor het maken van reactorbrandstof, maar ook kernwapens – tot 15 jaar te beperken en het aantal centrifuges dat is geïnstalleerd om uranium verrijken gedurende 10 jaar te verminderen. Iran stemde er ook mee in om een installatie voor verzwaard water te wijzigen, zodat het geen plutonium kon produceren dat geschikt is voor een bom.

In ruil daarvoor werden sancties opgeheven door de VN, de VS en de EU die de economie van Iran hadden lamgelegd. Het akkoord werd overeengekomen tussen Iran en de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad - de VS, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, China en Rusland - plus Duitsland.
Bekijkt origineel bericht ⇒

Meer actueel