23 April 2022
08:10PARAMARIBO - Een vijfhonderd jaar oud inheems dorp in een natuurreservaat van vierduizend hectare. Het biedt meer dan zijn strand en de zeeschildpadden. Zijn charme in combinatie met de ongerepte natuur van de zeestranden en de cultuur van de Caraïben in de delen Christiaankondre en Langamankondre bij de monding van de Marowijnerivier zijn voldoende ingrediënten om ook buiten het legseizoen een heerlijke strandvakantie te hebben in Suriname. Het is Galibi!
Tekst en Beeld: Ricky Wirjosentono
Het dorp ligt over twee kilometer uitgestrekt langs het strand en kenmerkt zich door de vele kokospalmen en manjabomen. Langs het gehele strand liggen de boten in het water te dobberen. Met de piyaka, een zeewaardige korjaal, duurt de reis vanuit Albina anderhalf uur. Het vlechtwerk, de typische keramiek en kralen sieraden zijn te vinden in het dorp, maar het hoofdmiddel van bestaan is de visserij. En precies daar wringt intussen de schoen. "Wij zijn bezorgd, want we weten niet hoelang wij nog kunnen leven van de vissen in de Marowijnerivier door de goudkoorts in de bovenloop", vertelt kapitein Ricardo Pane van Christiaankondre.
Tokoe Wijnberg, die er als eerste begonnen is met toerisme, heeft samen met andere dorpelingen gedurende de Covid-19-pandemie de stichting Touroperators en Lodgehouders Galibi opgericht. Hij is voorzitter van de organisatie die toerisme nieuw leven wil inblazen. "We hebben dit jaar Galibi officieel weer geopend voor toeristen. De samenwerking is goed en qua uitvoering van de tours zijn de lodgehouders onafhankelijk. Zij hebben hun eigen programma. Daaraan willen wij niet komen. De tarieven komen wij wel samen overeen", doet Wijnberg uit de doeken.
Hij wil met en bij de bewoners de bewustwording voor het belang van toerisme aanwakkeren, zodat zij weer kunnen beginnen met hun activiteiten. Hij verwijst naar een vrouwenorganisatie die souvenirs maakt en andere handarbeid producten. "Het vrouwencentrum dat in verval is geraakt, moet worden opgeknapt. Je hebt mannen die vlecht- en houtsnijwerk doen en dat willen wij (verder) stimuleren. Zelfs onze eigen gevangen vis die op verschillende manieren wordt klaargemaakt kunnen wij aanbieden aan onze gasten."
In bijzijn van zijn vrouw Irene vertelt hij over de grootste lodge die ze hebben verloren aan de natuur. Het gebouw, op honderd meter van het strand, had tien kamers. Voorheen waren er veel bomen aan de voorkant. Mensen konden er hangmatten ophangen. In de afgelopen twee jaar is de grond gaan afkalven tot bij het gebouw. De schade is omgerekend enkele miljoenen Surinaamse dollars. "Het is wel iets om je druk over te maken, maar ik houd rekening met mijn gezondheid. Je moet alleen zegen krijgen van de Heer. Ik heb geprobeerd om een kunstmatige dijk te bouwen, maar tegen de natuur ben je niet opgewassen", vertelt hij met een strak gezicht.
Hij exploiteert nu drie woningen. Zijn tourbedrijf Myrysji kan in één keer twintig mensen accommoderen. Bij gezinnen en mensen die geen bezwaar hebben om in groepen te slapen kan dat oplopen tot dertig. Ondanks de tien kamers die Wijnberg heeft verloren, geeft hij de moed niet op. Het plan is om anders te bouwen.
"De Covid-19-periode was een zware tijd voor ons. Toerisme was helemaal lam geslagen. Iets dat wij nooit hadden verwacht of voorzien. Wij konden alleen machteloos toekijken. Wat konden we anders doen? Wij zijn gaan verslappen en hebben onze accommodatie ook laten liggen. Wij zochten naar alternatieven." Wijnberg vertrok met zijn vrouw naar Paramaribo om werk te zoeken in de bouw. "Ik ben van huis uit bouwvakker", onthult hij lachend. In die twee Covid-19-jaren was hij dan ook meer in de stad dan op Galibi.
Tokoe Wijnberg en echtgenote Irene voor één van hun lodges op Galibi.
Er zijn plannen om in het inheemse dorp weer (grote) festiviteiten te organiseren. Het Galibi Beachfestival is daar één van. Die activiteit is er één van het dorp en de winst wordt onderling verdeeld. Vijf jaar geleden is het festival voor het laatst gehouden. Wijnberg zegt dat het als organisator niet makkelijk is geweest om de logistiek vanuit Paramaribo te organiseren. "Dat is eigenlijk het zwaarst. Uiteindelijk kom je niet uit, want de winsten zijn verdeeld", geeft hij inzicht.
Dat wil niet zeggen dat hij er een punt achter heeft gezet. Hij denkt samen met zijn vrouw en andere dorpelingen er over na om weer een grote festiviteit te organiseren. "Ik heb ideeën. We hebben eens een cultureel festival gehouden en dat is een succes geworden. Iedereen doet mee om de cultuur en traditie tentoon te stellen. Zo een festival wil ik weer, in de grote vakantie, in augustus/september, misschien een maand lang in vier weekenden. Dat kan ik misschien als stichting doen, maar ik moet het plan wel aan de kapitein voorleggen."
Ricardo Pane, kapitein van Christiaankondre, bevestigt dat Galibi een harde tijd heeft doorstaan. Er zijn mensen aan Covid-19 overleden. Een zware klap was vooral het overlijden van Vincent Aloema. "Unu lasi a man aan covid, terwijl wij bezig waren te vechten voor het grondenrechtenvraagstuk. Nu proberen we de draad weer op te pakken en er bovenop te komen. Wij hebben dagelijks contact met iedereen."
Pane hecht geen waarde aan hoorzittingen. "Sinds jaar en dag zijn hoorzittingen een show geweest", stelt hij. "Je ziet niets terug in de uitvoering. Je moet het de president vragen. Al zou ik een hoorzitting willen hebben, wie ben ik. Ik heb alleen maar hoop op wat wij kunnen doen. Galibi a no wan dorp san e wakti tapu lanti. Alles wat wij doen is op kracht van de inwoners en donoren. Dat is de power achter Galibi."
Lees het volledig artikel in de weekendeditie van de Ware Tijd