Loftuitingen bij overlijden Kassav-zanger Jacob Desvarieux

PARAMARIBO - "Een zouk gigant, een niet geëvenaarde gitarist, een karakteristieke stem van de West Indies. Jacob Desvarieux was al deze dingen." Woorden van de Franse president Emmanuel Macron zaterdag op Twitter bij het heengaan van Jacob Desvarieux, mede-oprichter van de Caribische muziekformatie Kassav. De in Parijs geboren zanger, muzikant, arrangeur en producer, die geïnspireerd raakte door onder anderen de gitaristen Chuck Berry en Jimi Hendrix, werd 65 jaar.

De zanger en gitarist, die een niertransplantatie had ondergaan, werd op 12 juli met een kwakkelende gezondheid in het ziekenhuis van Pointe-a-Pitre, de grootste stad van Guadeloupe, opgenomen, nadat hij besmet was geraakt met Covid-19. Het overlijden van Desvarieux, die op 21 november 1955 werd geboren, werd vrijdagavond laat bekendgemaakt door media van Guadeloupe.

Al een kleine twee weken geleden circuleerden berichten dat de artiest zou zijn overleden. Op 18 juli drukten Los Production en Kassav Management in een perscommuniqué aan RCI Radio en La 1ère die geruchten de kop in. Aangegeven werd dat zijn gezondheidstoestand zorgelijk, maar stabiel was.

Bevestigd werd dat de met het coronavirus besmette muzikant in een kunstmatige coma werd gehouden in het University Hospital of Point-à-Pitre. "Om hem de nodige zorg te geven. Dit is volgens het normale medisch protocol", werd verduidelijkt. "Zijn situatie wordt als stabiel aangemerkt door zijn artsen. We vragen te stoppen met het verspreiden van valse informatie via WhatsApp."

Desvarieux, die diabeet was, testte positief op Covid-19 tijdens een check-up van zijn niertransplantatie. "De West Indies, Afrika en muziek hebben één van hun geweldigste ambassadeurs verloren", tweette de Senegalese muziekster Youssou N'Dour. "Jacob, bedankt voor jouw kunst, jij bracht de West Indies en Afrika nader tot elkaar. Dakar waar je ooit hebt gewoond, rouwt om jouw heengaan. Vaarwel vriend."

In 1979 ontmoette Desvarieux Pierre-Edouard Décimus en Freddy Marshall, artiesten van Guadeloupe, met wie hij Kassav stichtte. Hij vertelde vijf jaar geleden aan de Franse krant Liberation dat de groep als experiment in Parijs werd gestart. "We wilden een soundtrack vinden die alle eerdere (Caribische) tradities en geluiden zou combineren, maar tegelijkertijd overal en door eenieder te beluisteren moest zijn."

De basisstijl was 'gwo ka', drummuziek van Guadeloupe, met daarbovenop 'ingrediënten' van elders uit het Caribisch Gebied, gecombineerd met een moderne twist. Dat experiment betekende het ontstaan van zouk, dat wereldwijd aan faam won, maar vooral in Frankrijk en op het Afrikaanse continent, waar mensen flink de benen losgooiden op het feestelijke ritme. "Via onze muziek hebben we vraagtekens geplaatst bij onze afkomst", zei Desvarieux tegen Liberation. "Wat deden we hier, wij die zwart zijn en Frans praten?"

Kassav brak samen met de toenemende populariteit van wereldmuziek in de jaren tachtig van de vorige eeuw wereldwijd door. Het eerste van ruim vijftien albums werd in 1979 uitgebracht en tegen de eindjaren tachtig bereikte de populariteit van de groep haar piek. Zo werd er een contract getekend met CBS record label en prees onder anderen jazzlegende Miles Davis de Caribische muziekformatie.

Sindsdien is de populariteit van zoukmuziek minder geworden, maar Kassav wist nog steeds zalen te vullen tijdens concerten. De groep heeft onder meer in het Franklin Essed Stadion in Suriname opgetreden. In 2019 werkte Desvarieux nog samen met de Trinidadiaanse soca artiest Machel Montano. Hun nummer 'Dance' werd opgenomen in de 'Ole Ting Riddim' (https://www.youtube.com/watch?v=tqFyec5b7gA).