29 Maart 2021
18:00PARAMARIBO - Het Staatsziekenfonds (SZF) mag dit jaar veertig kaarsjes uitblazen. Gelet op de rol die deze instelling vervult, is het nu de tijd om de organisatie te verzelfstandigen. Echter, eerst moeten zaken die in het verleden verkeerd zijn aangepakt gecorrigeerd worden. Een goed managementteam is daarbij zeer noodzakelijk.
Er was een tijd dat er in Suriname geen ziektekostenverzekering bestond voor werknemers. Dat die periode er eens was zal velen verwonderen. Dat geeft ook aan hoe belangrijk het Staatsziekenfonds (SZF) is voor Suriname; gewoon niet weg te denken.
Agneta Rellum is 42 jaar in dienst van de overheid geweest en kent die periode nog. "Ik weet nog de eerste keer toen ik begreep dat ik verzekerd was, mijn kinderen en ik! Dat was ongebruikelijk in die tijd. Er ging wel wat af van het loon toen denk ik, maar het was een fijn gevoel om verzekerd te zijn."
Of ze nu nog tevreden is? "Absoluut niet! Als gepensioneerde ambtenaar en kankeroverlevende is het betalen van medicijnen een struggle." Ze gaat kwitanties halen en laat zien wat ze bij een apotheek heeft moeten betalen in zes maanden tijd. "Ik ben zelfs te moe om te gaan vragen of ik restitutie krijg."
Stephen Comvalius had vanaf 2006 gedurende acht jaar de leiding over het SZF. Volgens hem nam hij in december van dat jaar het roer met nul cent over. Het land verkeerde in een moeilijke situatie en dus ook het SZF. Met kunst- en vliegwerk kon de organisatie toch het hoofd boven water houden. "Regering-Venetiaan had het land overgenomen van Wijdenbosch en er was geen geld. Het SZF is in 1981 opgericht en vanaf 1984 begon het al problemen te geven. Ik had een strakke begrotingsdiscipline en dat heeft geholpen om SZF weer op poten te krijgen. Ik ben het product ook gaan verkopen en geld dat naar buiten moest komen heb ik zoveel mogelijk binnen het bedrijf gehouden, waardoor we meer grip konden krijgen. Op gegeven moment was alles in orde en werd iedereen op tijd betaald", vertelt Comvalius.
Naast de gezondmaking van de instelling was het ook noodzakelijk om fysiek uit te breiden. De tweede vleugel van het SZF werd toen bijgebouwd. Daarnaast werden er ook SZF-apotheken opgericht. Er werden noodzakelijke beleidsmaatregelen uitgevoerd om zowel de organisatie als dienstverlening verder te verbeteren. Comvalius vindt onder meer de beschikbaarheid van medicatie heel belangrijk. "Er werd ervoor gezorgd dat medicatie op tijd werd gehaald en dus beschikbaar was voor de gemeenschap." Nu is het verhaal anders en wordt volgens informatie van Comvalius zeker het gros van de medicijnen geïmporteerd door een apotheek en er moet centraal van deze apotheek geleend of gekocht worden. Dit vindt hij geen gezonde zaak, omdat BGVS verantwoordelijk is voor de voorziening van medicijnen.
Vanaf 2010 waren er nieuwe gedachtenover het zorgsysteem en in 2014 is de Nationale Basiszorgverzekering geïntroduceerd. Het oude systeem van on- en minvermogendenkaarten kwam te vervallen. Comvalius werd toen aan een kant gezet. "Ik heb er alle begrip voor gehad, maar men heeft dit niet kundig gedaan." Hij vindt dat het fonds vanaf 2014, toen het beleid werd omgegooid, geen ontwikkeling heeft gekend. Er zijn inderdaad wat vernieuwingen doorgevoerd, maar geen van deze zaken heeft bijgedragen aan de groei van de instelling, integendeel, vindt hij.
De zorg is in de voorbije jaren langzaam onbetaalbaar en onbestuurbaar gemaakt. Comvalius heeft intussen zijn ideeën over hoe de organisatie en de zorg aan te pakken gedeeld met minister Saskia Walden van het ministerie van Economische Zaken, Ondernemerschap en Technologische Innovatie. Comvalius stelt dat, uitgaande van de begroting van 2019-2020, er voldoende geld beschikbaar is om de zorg weer te fixen, maar dat zal een mindshift van de regering vergen.
Volgens het plan van Comvalius zal de regering in actie moeten komen anders zullen de problemen in de zorg verder blijven groeien en de ellende verder toenemen. Er moet gekeken worden naar de geldstromen, hoe werkt de economie en er moet fiscale ruimte gecreëerd worden.
Hij onderstreept dat Suriname nog steeds een verzorgingsstaat is. De regering zal haar verantwoordelijkheid moeten nemen en ervoor moe-ten zorgen dat instituten op degewenste manier gaan functioneren. Controle is gewenst, maar ook een goed plan van wat nu wel en niet kan. Het SZF moet een onafhankelijke instelling worden en de zorg moet ook uit de commerciële sfeer gehaald worden, geeft Comvalius mee als advies.
Dennis Raghoe, hoofd Medische Dienst van het SZF, werkt elke dag, ondanks de ontwikkeling rondom hem, gefocust en met passie door. Ditdoet hij al gedurende veertien jaar. Hij heeft het SZF in deze periode in verschillende functies gediend. Rag-hoe is begonnen als coördinator Medische Dienst en werd later ook nog hoofd Declaratie en beleidsmedewerker. Nu is hij hoofd van de Medische Dienst. In de huidige functie houdt hij zich bezig met onder meer ligdagtarieven en geneesmiddelenontheffing, beoordeling thuiszorg en controle declaraties dienstver-leners.
Raghoe, die van huis uit arts is, heeft directeuren zien komen en gaan. Hij praat ondanks dat van een leuke periode bij het SZF. Er is behoorlijke politieke invloed, maar hij laat zich niet afleiden hierdoor.Zijn werk wordt daar wel direct doorbeïnvloed, in termen van wat hij welen niet mag doen. "Het werk is wel leuk. Het is hoe je erin zit. Als jij je teveel stoort aan politieke dingen danvoel jij je niet lekker, maar als je accepteert dat het inherent is aan het gebeuren in Suriname, dan begrijp je het beter. Wat niet veranderd is, zijn de problemen van de mensen, alleen de oplossing is anders", stelt hij.
Het SZF heeft volgens Raghoe een periode gekend waarbij er veel geld is gepompt in het systeem, maar dit was meer populistisch gedrag. Er werd op gegeven moment zelfs SRD 80 miljoen op maandbasis gepompt in het systeem, alleen niet ten goede van de gezondheidszorg. Het geld is helaas niet gericht besteed of niet op de juiste wijze besteed en dit heeft zijn weerslag gehad. Er zijn onder meer onroerende goederen gekocht. Belanghebbenden in de zorgsector hebben hierover ook een aantal keren aan de bel getrokken tijdens de vorige regering, waaronder de Vereniging van Medici in Suriname. Volgens de organisatie was het SZF niet alleen een fonds, maar ook een financiële instelling, waar mensen een hypotheek konden nemen. Gebouwen zijn ook gekocht of gehuurd zonder eenduidelijk financieel overzicht.
Nu is het volgens Raghoe de tijd voor correctie. Zaken die in het verleden verkeerd zijn gegaan, moeten worden aangepakt. Als het geld dat in de voorbije jaren in het systeem is gepompt op een verantwoordelijke manier was besteed, konden cliënten die hulp nodig hebben makkelijker geholpen worden. "Wat je wilt doenis naar het zorgplaatje kijken en binnen de beperkingen proberen zaken te regelen voor mensen die het nodig hebben." Hij onderstreept dat cliënten niet onnodig nog meer druk en moeilijkheden moeten ervaren, door onder meer te veel loperij.
De ziekte op zich is al een klap, een tweede klap is de eigen inbreng die soms wel 50 procent is en compleet in valuta is berekend. Velen kunnen de eigen bijdrage niet ophoesten. In sommige gevallen gaat het om bedragen van boven de SRD 30.000 duizend. Raghoe probeert nu in samenspraak met onder anderen de minister van Volksgezondheid mogelijkheden te creëren voor onder meer kankerpatiënten die de rekeningen niet meer kunnen betalen. Chemo is een dure grap en veel patiënten komen niet uit. Kankerpatiënten zijn slechts een groep. Er zijn nog tal van anderen voor wie de zorg gewoon onbetaalbaar is. "De uitdaging is om zoveel als mogelijk te netwerken en zaken te regelen."
Zijn wens bij veertig jaar SZF is dat de instelling mag uitgroeien tot een volwaardig fonds of zelfs een verzekeringsmaatschappij, die volledig losgekoppeld wordt van de politiek, waarbij er sprake is van goed en verantwoordelijk beleid. Het is tijd om ervoor te zorgen dat het beleid van het SZF niet om de vier of vijf jaar switcht, omdat beleidsmaker andere inzichten hebben.
Directeur Amar Randjitsing, die al bijkans twee maanden de scepter zwaait bij het SZF, voelt zich bevoorrecht om leiding te geven aan deze instelling. Hij stelt dat het SZF in de afgelopen veertig jaar heeft bewezen een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en instandhouding van de volksgezondheid in Suriname, ondanks de moeilijke perioden. Het SZF is thans verantwoordelijk voor 70 procent van de verzekerde gemeenschap. Daarnaast zijn de meeste zorgverleners, ziekenhuizen, artsen en apotheken met hun personeelsleden afhankelijk van een richtige betaling door het SZF. "Ik ben dus dankbaar en blij dat ik dit mag sturen. Daarbij weet ik mij ondersteund door een waardig en deskundig team, dat mij het vertrouwen geeft dat wij samen de schouders onder het werk kunnen zetten. In deze economisch uitdagende tijd is het voor iedere instelling een uitdaging om kostendekkend te draaien." Ten aanzien van onderzoeken bij het SZF over onder meer financiële besteding wenst hij niet uit te wijden. Randjitsing geeft wel mee dat een externe accountant nu bezig is om de achterstallige jaarrekeningen over de periode 2016-2020 op te maken. "Ontslaat u mij van de verplichting hier dieper op in te gaan."
In het kader van de versterking en ontwikkeling van het fonds zijn er enkele aanpassingen doorgevoerd. Zo kent het SZF nu vier directeuren, een unicum. Alle directeuren hebben ieder een eigen beleidsgebied. "Er is een medisch directeur, Jane Harkisoen, die als zware taak heeft het zorglandschap weer mooi te maken voor alle spelers. Een financieel directeur, Krish Somai, moet ervoor zorgen dat er kundig wordt omgegaan met de premies en overheidsbijdragen, zodat tegen de beste prijzen goede zorg kan worden ingekocht, maar ook dat onze dienstverleners op tijd betaald worden. Verder hebben we Melvin Ronde, directeur Operationele Aangelegenheden. Hij moet er onder meer voor zorgen dat onze verzekerden op hun wenken bediend worden met onder meer een goede flow op de afdeling Verzekerden Registratie maar ook een goede klantenservice door onze afdeling Customer Relationship Management", legt hij uit.
Zijn voornaamste taak als algemeen directeur is om het SZF daadwerkelijk te maken tot de organisatie die zich dienstbaar stelt aan de gemeenschap. Randjitsing vindt dat zijn persoonlijke uitdaging erin zit om samen met de overige directieleden en het gehele team de achterstallige jaarrekeningen te finaliseren. Volgens hem wordt er strak gewerkt aan het formuleren en implementeren van strategie en beleid, waardoor de richting of de koers die het SZF gaat varen in de komende vijf jaarduidelijk is.
In opdracht van de overheid zal het SZF zich in de komende periode toeleggen op zijn core business, met name het bieden van een degelijk zorgverzekeringspakket aan de aan hem toegewezen overheidsverzekerden. Daarnaast heeft het SZF tegen een aantrekkelijke premie vrijwilligverzekerden in zijn portefeuille. Dit bestand zal aan de hand van een richtige bedrijfsvoering uitgebouwd worden. "Bij het SZF willen wij garanderen dat onze verzekeringspas de verzekerde moeiteloos toegang geeft tot medisch noodzakelijke zorg. Daarom werken wij in samenspraak met de overheid voortdurend aan een verbeterde inrichting van onze systemen. Al veertig jaar staan wij midden in de samenleving met het bieden van betere, bereikbare en betaalbare zorg. Wij kijken ernaar uit om ook de komende veertig jaar de gemeenschap te voorzien van een snelle, vriendelijke en correcte dienstverlening, terwijl we samen met onze partners werken aan het verder gezondmaken van de zorgsector in Suriname", concludeert de directeur.
Het SZF is een werkarm van het ministerie van Volksgezondheid. Voor de bedrijfsvoering is het SZF aangewezen op maandelijkse afdrachten van de overheid. Het fonds is op 16 maart 1981 opgericht onder het kabinet-Chin A Sen. Aanvankelijk was de aandacht gericht op de ziekteverzekering, maar door de jaren heen wordt deze steeds meer gericht op de zorg. Het SZF is op dit moment, met ten minste 70 procent van de verzekerden, de grootste zorgverzekeraar in Suriname.