COMMENTAAR: Toelage breekpunt

HET IS MEER regel dan uitzondering dat overheidsinstanties niet in staat blijken te zijn toelagen tijdig uit te betalen aan werknemers. Het is zorgelijk dat bij vitale diensten, zoals maandag bij het Psychiatrisch Centrum Suriname, ontevreden landsdienaren de werkplek uit protest verlaten door het uitblijven van de uitbetaling van toelagen. Over het algemeen is het verweer dat de overheid krap bij kas is en de overeengekomen subsidie niet kan worden betaald.

Actie van werknemers komt meestal niet van de ene op de andere dag, maar nadat hun geduld lang op de proef is gesteld en andere mogelijkheden zijn uitgeput. Denk hierbij aan het aanbieden van petities als bijna laatste strohalm. De werkgever, lees overheid,zou het niet zover mogen laten komen dat de al broze gezondheidszorg nog meer in gevaar wordt gebracht. Dit is slecht een voorbeeld, want er zijn veel meer diensten waar met de belangen van de burger gesold wordt door nalatigheid van zij die op de één of andere manier verantwoordelijkheid dragen.

Overheidscommissies zijn bij de vleet ingesteld om toelagen, overwerk en het vraagstuk van telefoonmisbruik te bestuderen, omdat de kosten de pan uit vliegen. Het algemeen oordeel is wel dat sommige toelagen oneigenlijk zijn maar geen enkele minister haalt het in zijn hoofd het principe van de toelage in overeenstemming te brengen met de daadwerkelijke taken en arbeidsomstandigheden van de landsdienaar. Geschermd wordt met een verworven recht en daar wil niemand zijn vingers aan branden. Dat recht wordt volgens woordenboeken aangeduid als: bezwaar, ongemak of ongerief. Daar staat het woord inconvenient voor.

Het is niet duidelijk waarop commissies zijn gestuit om een andere draai te geven aan de toekenning van sommige toelagen. Er bestaan opvattingen om de toelage direct te incorporeren in het salaris bij functies die zich daarvoor lenen. Dat heeft trouwens gevolgen voor bijvoorbeeld vakantietoelage en pensioenopbouw. Toelagen schrappen, al of niet oneigenlijk, zal weerstanden oproepen, omdat de levensstandaard is afgestemd op het totale inkomen van de landsdienaar.

Gelet op de voortdurende onrust bij de overheid en overheidsbedrijven is ordening noodzakelijk om de personeelskosten, die zwaar drukken op de overheidsbegroting, te bedwingen. Als die politieke wil niet aanwezig is zullen oneigenlijke toelagen, op hol geslagen overwerkvergoeding, privégesprekken met diensttelefoons, misbruik van dienstvoertuigen, privéwerk doen tijdens werktijd, hoogtij blijven vieren.