4 Maart 2021
08:01PARAMARIBO - Niet alleen bij belanghebbende sectoren, maar ook bij toezichthoudende of regulerende instanties is er onvoldoende bewustzijn over de dreiging van witwassen. Dat blijkt uit de recent uitgevoerde Nationale Risicoanalyse over de dreiging van witwassen en terrorismismefinanciering voor Surinames financiële sector.
Het onderzoek werd gecoördineerd door Jennifer van Dijk-Silos. Ze zegt dat tijdens de werkgroepsessies is gebleken dat de Deviezencommissie zich onvoldoende bewust is van zijn rol in het proces ter voorkoming van onder meer witwassen en terrorismefinanciering. "Gebrek aan bewustzijn, deskundigheid, capaciteit in dit kader en een deugdelijke en dwingende wettelijke basis, zijn de oorzaak dat de Deviezencommissie ineffectief te noemen is in haar bijdrage bij de bestrijding dan wel het voorkomen van de genoemde misdrijven."
Voorts wordt geconstateerd dat hoewel de Militaire Politie (MP) en douane op de Johan Adolf Pengel-luchthaven aanwezig zijn er geen sprake is van regulier overleg of een gezamenlijke strategie in de aanpak van zaken als geldsmokkel. Er zijn in de wetgeving geen passende sancties voor valse verklaringen. De wettelijke procedure voor inbeslagname van onrechtmatige goederen is te lang.
De douane heeft, volgens Van Dijk-Silos, in de uitoefening van haar taken evenmin een focus op de aanpak van ongeoorloofde uit- en invoer van geld, edelmetalen en andere verhandelbare goederen. "In de praktijk is de douane niet bezig met de illegale in- en uitvoer van contanten." Dit blijkt ook uit het feit dat ze geen enkel geval van inbeslagname van grote sommen geld heeft gerapporteerd. Dit terwijl volgens de Scheepvaart- en de Tarievenwet opsporing onder meer belastingontduiking, drugssmokkel, contrabanden en verboden im- en export tot haar taken behoort. Wat opvalt is dat het sanctiebeleid onvoldoende efficiënt is in die zin dat de sancties als niet afschrikwekkend kunnen worden bestempeld en de handhaving niet effectief is, zegt de coördinator.
Rita Woodley-Dobhie, één van de analisten bij het NRA-project, benadrukt dat over de gehele linie en in vrijwel alle sectoren een groter bewustzijn over de dreigingen noodzakelijk is. Er is sprake van institutionele corruptie bij de overheid en overheidsdiensten. De oplossing begint bij bewustwording en opvoering daarvan, stelt ze. Woodley-Dobhie constateert dat de meeste sectoren wel bereid zijn daaraan te werken. Aan de andere kant moet de overheid ook beseffen waar de kwetsbaarheden zijn en daartegen actie ondernemen.
Tijdens de NRA is een grondige analyse gemaakt van het juridisch en wettelijk kader om zaken zoals witwassen aan te pakken. De tekortkomingen zijn zichtbaar gemaakt, zegt jurist Nailah van Dijk, één van de juridische ondersteuners tijdens het onderzoek. Met de kwalificatie van 'medium high risk' scoort Suriname "nog net niet het slechtst", zegt ze. Het ligt nu aan de regering om de aanbevelingen in het eindrapport, dat maandag aan de Centrale Bank van Suriname (CBvS) is overhandigd, uit te voeren.
Voor de financiering had het projectmanagementteam (PMT) een begroting van ongeveer SRD 400.000 bij de CBvS ingediend die het onderzoek heeft gefaciliteerd. Dat budget is overschreden omdat onder meer door Covid-19 meer lokaal kader moest worden aangetrokken. Door de pandemie konden buitenlandse experts niet naar Suriname komen en werd de analyse voornamelijk door Surinaamse deskundigen uitgevoerd.
Voor het project had de Amerikaanse ambassade 450.000 euro beschikbaar gesteld die werd beheerd door de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank. De bestedingen uit dat bedrag hebben buiten Suriname en het gezichtsveld van het PMT plaatsgevonden. "Dat geld is niet naar Suriname en het projectmanagementteam gekomen", zegt Van Dijk-Silos.