14 Februari 2021
12:06PARAMARIBO - Blam, blam, blam, blam, ‘Lolobal’ sloeg in als een bom in Suriname en kennelijk ook in Nederland. Voor de een aangenaam, voor de ander minder. Maar de discussie vinden velen gezond, want de seksualiteit en beleving daarvan door vrouwen is aan het veranderen. ‘Het heeft te maken met de double standard-grenzen die men trekt als het om vrouwelijke en mannelijke seksualiteit gaat’, analyseert Carla Bakboord. Ook Emmy Hart en Ruben del Prado delen hun visie met de krant.
"Laten wij bidden! Vader ik vraag u begeleiding in deze, dat we een goed stuk neerzetten zodat Suriname begrijpt wat ik bedoel", zegt Emmy Hart. Met een krachtig 'Amen' wordt het gebed afgesloten. In de stem van deze vrouw die werkt met ontspoorde jongeren en dan vooral jongens en die geestelijk leider is, klinkt de bezorgdheid door.
Ze maakt zich zorgen over het effect dat het liedje 'Lolobal' van de getalenteerde artiest Tekisha Abel zal hebben op de jeugd. "Ik bespreek niet de artiest, ik bespreek het fenomeen", zegt ze voor de duidelijkheid. Na rijp beraad met de deskundigen verbonden aan haar stichting Rumas heeft Hart toch besloten een reactie te geven op de implicaties van de genoemde muziekproductie.
Hart ziet de clip die hoort bij 'Lolobal' voor het eerst op zondag 7 februari. "Iemand vroeg me op de App of ik het had gezien en die stuurde het voor me. Ik wist niet wat ik zag! Ik dacht: kan dit wel in Suriname? En wat is de motivatie om zo een clip te maken en uit te zenden? Als communicatiedeskundige begon ik gelijk te denken: wat is de boodschap die deze clip ons brengt", zegt Hart bezorgd.
De reacties op de clip waren zeker op sociale media, zeer verschillend. Zeker artiesten vonden het een prachtige clip en anderen vergeleken het met 'vuil, waarom zou je daarover discussiëren'? Een groot deel van de mensen vond het afkeuren van zo een clip hypocriet, omdat de buitenlandse clips en liedjes waarnaar we ook luisteren soms zelfs erger zijn dan 'Lolobal'. 'Waarom van je eigen mensen dan afkeuren', was een vraag die veel de revu passerde. Weer anderen vonden dat er in Suriname een dubbele standaard is: 'want wanneer de mannelijke artiesten hierover schrijven, is er niets mis mee'.
Ruben del Prado, arts en publieke gezondheidszorg deskundige, diplomaat, politicus en artiest is lovend over deze muziekuiting. "De teksten zijn een openbaring voor vrouwen die in Suriname leiding nemen in seksualiteit en aan hun partner aangeven wat ze lekker vinden in seks. Dat is vrij ongewoon in Suriname om dat op een publiek forum te doen. Maar we moeten niet hypocriet doen, jarenlang waren het de mannen die in liederen bezongen wat ze lekker vinden aan een vrouw, nu doet een vrouw dat gewoon", zegt Del Prado. Hij vindt de melodie pakkend, mooie videobeelden en de tekst heel uitdagend. Als directeur van het bedrijf 'Deka'ati International NV.' zegt hij: "Die vrouw heeft dek'ati!"
"En dat moet kunnen in kunst. Het is in ons Suriname belangrijk dat je naar buiten toe netjes bent en de dingen die minder netjes zijn achter gesloten deuren doet. Maar het mooie van dit liedje is dat er dingen gezegd worden die een heleboel mensen ook denken en ook willen. " Del Prado is zich ervan bewust dat er veel verschillende reacties zijn. Vooral die reacties die aangeven dat het slecht is voor de kinderen en dat het niet goed is voor de normen en de waarden in de samenleving, heeft hij gehoord. "En het zal waarschijnlijk jammer genoeg wel heel toegankelijk zijn voor kinderen omdat het vrij te zien is op YouTube en er weinig ouders en kinderen zullen zijn die de 18+-waarschuwing ook echt meenemen. Dat gaat gebeuren en aan de andere kant en daar is waar ik me aan stoor, alle andere video's die buiten komen, TikTok en pornosites zijn ook gewoon openbaar. En daar hoor je mensen niet over."
Del Prado zegt verder: "Als publieke gezondheidszorg arts vind ik preventie het allerbelangrijkste. Eén van de methoden om ongewenste situaties te voorkomen is alles te 'steriliseren'. Het is echter veel effectiever om verkeerde en slechte invloeden, die van buiten komen, niet te 'steriliseren', maar om kinderen te 'immuniseren' zodat zij hun eigen weerstand ter bescherming opbouwen. En dergelijke 'immunisatie', daar is weerstandsopbouwende opvoeding voor."
Hij vindt dat als de samenleving moeite heeft met dit van 'Lolobal', hetzelfde moet worden gedacht voor alle andere seksueel getinte content waar de kinderen ook toegang tot hebben. "Aan de andere kant heb ik ook veel reacties gehoord van religieuze mensen, maar ook daar vind ik een stukje hypocrisie aanwezig, want zij kunnen zich heel wat veroorloven bij het brengen van hun waarden en normen, ook op seksueel gebied. Ik ben Tekisha in ieder geval dankbaar dat haar lied aanleiding heeft gegeven voor deze discussie. En in elke discussie is het belangrijk eerlijk te zijn en te zeggen wat je zelf vindt en niet wat je weet dat anderen van je willen horen."
Net als Del Prado ziet cultureel antropoloog en muzikant Carla Bakboord 'Lolobal', wel zitten. "De beat is heerlijk; in de tekst geeft ze aan de hand van metaforen aan wat de ik denk 'seksuele' verlangens en ervaringen van de vrouw in die clip zijn. Het zijn professionele beelden." Ook Bakboord heeft de reacties op het lied gezien. Zij vindt de diversiteit in reacties heel normaal. "Het is begrijpelijk dat er positieve en negatieve reacties zijn. Ieder bekijkt en beluistert de clip vanuit zijn of haar eigen voorkeur. Er is ook niets mis mee dat mensen verschillende opvattingen hebben over deze clip of welke clip dan ook. Het benadrukt de diversiteit in de opvattingen over seksualiteit en in de clip staat de seksuele beleving van de vrouw en hoe een vrouw daartegenaan kijkt, centraal."
De cultureel antropoloog stelt ook dat artiesten seksualiteit al eeuwenlang etaleren in hun kunstwerken, zoals de schilderkunst naakte vrouwen, naakte mannen, mensen die seks met elkaar hebben uitbeelden. "En ook muziekteksten zoals van Lieve Hugo en 'Je t'aime' van Jane Birkin en Serge Gainsbourg die hoorbaar hijgend de liefde bedrijven. Dat is de creatieve vrijheid van de artiest."
Echter, ze spreekt van een dubbele standaard in Suriname, omdat mannelijke artiesten die schrijven en clips maken over seks, daar niet op worden aangesproken. Bakboord haar mening sluit aan bij die van Del Prado als ze zegt: "Wanneer vrouwen hun seksuele verlangens bezingen of in beeld brengen roept dat toch vaak wat weerstand op vanwege het verwachtingspatroon dat de samenleving van vrouwen heeft. Vrouwen zouden geen seksuele verlangens mogen uiten en behoren zich kuis te gedragen. Vooral publiekelijk. Het heeft te maken met de doublestandard-grenzen die men trekt als het om vrouwelijke en mannelijke seksualiteit gaat. Bovendien wat we vandaag gênant vinden, vonden we eerder wellicht niet."
Net als Del Prado vindt Bakboord het goed dat we de discussie voeren over seksualiteit. Ze zegt ook dat de seksuele revolutie van de vrouw een ongoing process is. "Aan de ene kant wordt er geheimzinnig gedaan over seks en is het taboe en aan de andere kant worden we dagelijks doodgegooid met seksuele uitingen in de reclame, op politieke podia, films, ook radiostations, op het werk -zoals seksueel getinte grapjes en seksuele intimidatie op straat. Dit soort handelingen en opmerkingen van mannen lijken voor velen juist bijna een alledaags verschijnsel geworden, dat het misschien niet eens meer opvalt. Maar wanneer vrouwen dit zouden doen, worden zij er dubbel op nagekeken", vindt Bakboord. Ze vindt het trouwens niet kloppen dat buitenlandse clips die soms verder gaan dan wat te zien is in 'Lolobal' een ver-van-ons-bed ding zijn.
Hart erkent dat er buitenlandse clips zijn die onze jongeren te zien krijgen, maar zij vindt dat dat niet verward moet worden met lokale content. "Hier hebben we andere waarden en normen, dan in het buitenland. Bovendien worden die buitenlandse clips niet zoveel verspreid als deze. Die clip had binnen een mum van tijd meer dan 200.000 views op YouTube. Ik kreeg die ook te zien, terwijl ik normaal dit soort clips niet zie."
Het gaat Hart, die communicatiedeskundige is, vooral om de kinderen. En hoewel Bakboord de studie noemt van Mariëlle Tevrede onder jongeren over muziekteksten en videoclips, die uitwijst dat de ondervraagde groep jongeren niet beïnvloed wordt door seksueel getinte clips, meldt Hart dat jongeren tussen zeven en veertien jaar juist wel de behoefte hebben om dingen na te bootsen vanwege de fase waarin ze zitten. "Ik heb na de clip ook een andere van een meisje van dertien jaar zien langskomen, die een soort 'Lolobal'-challenge deed. Dus dit soort clips hebben wel degelijk invloed en gevolgen. We krijgen hier bij de stichting jongeren die zeggen dat ze het vervelend vinden als hun moeder thuis met blote borsten loopt, die kinderen krijgen het nu gratis voorgeschoteld van een Surinaamse clip", klinkt het verbaasd.
Hart geeft ook de media een veeg uit de pan. "Het is afkeurenswaardig dat de Ware Tijd het op de voorpagina heeft gebracht. Ik weet zeker dat mijn reactie daarop niet op de voorpagina komt. De media heeft in deze gefaald in zijn opvoedende taak. Ze zijn met sensatie meegegaan", vindt Hart.
Volgens haar uit de clip misschien wel wat veel vrouwen verlangen of willen doen, maar dan is dat een zaak tussen volwassenen die het onderscheid kennen tussen goed en kwaad. De vrouwelijke seksualiteit kan ook op een nette beschaafde manier gebracht worden zodat normen en waarden die in Suriname nageleefd worden, behouden blijven. Volgens haar blijft het slecht dat jongens meisjes lastigvallen, maar als het zo geëtaleerd wordt als in de clip, moet het mensen niet verbazen dat het gaat gebeuren."
Daar is Del Prado het niet mee eens. "Niet wanneer de deur van de buurman openstaat wil het zeggen dat je binnen mag gaan en mag gaan stelen! Dat jongens of mannen vrouwen aanvallen vindt iedereen erg, maar dan volgt soms de opmerking dat ze het zelf hebben gezocht. Dat kan niet. Geweld tegen vrouwen heeft te maken met mannen. Niet met vrouwen. Die relatie moeten we niet leggen."
Hij benadrukt dat binnen relaties en soms zelfs binnen huwelijken de seksuele beleving van vrouwen bepaald wordt door de man. Die bepaalt wanneer er seks is, waar en hoe vaak. Gehoorzaamheid aan de man is van generatie op generatie overgebracht. Van moeders op dochters, maar dat is aan het veranderen. Deze clip is onderdeel van een veranderde kijk op zaken. Ook in het Caribisch Gebied waar zaken veel explicieter worden geëtaleerd is de verandering ingezet", vindt hij.
Echter, volgens Hart houdt de clip Suriname een spiegel voor. "Zijn we zo laag gevallen als land en kan dit echt in Suriname? Ouders praat met uw kinderen over deze beelden en leg ze uit dat het hier gaat om zaken tussen volwassenen. God zij met ons Suriname."