11 Februari 2021
17:07De NDP-fractie heeft in een brief aan president Chan Santokhi het verzoek gedaan om de in opspraak geraakte ministers te weten de minister van Financiën en Planning, Armand Achaibersing en zijn collega van Buitenlandse Zaken, Internationale Business en Internationale Samenwerking (BIBIS), Albert Ramdin, per onmiddellijk oneervol ontslag aan te zeggen. De fractie eist ook dat het staatshoofd erop toeziet, dat de oneigenlijk toegeëigende gelden worden teruggestort in de staatskas, teneinde de onrust die in de samenleving is ontstaan over New Surfin NV, tot aanvaardbare proporties terug te brengen.
“De rechtsstaat eist van u als president, dat u in deze kordaat optreedt,” schrijft de NDP. Ze concluderen dat het handelen van bedoelde ministers als monetaire autoriteit door het omzeilen van wet- en regelgeving, getypeerd kan worden als malversatie, fraude en het overtreden van de Anticorruptiewet. Het willens en wetens omzeilen van wet- en regelgeving bij zulke omvangrijke zaken, vormt een groot gevaar voor de democratie en de rechtsstaat in Suriname.
Volgens de memorie van toelichting van de Anticorruptiewet is het voor het goed functioneren van de democratische samenleving van belang dat burgers vertrouwen hebben in het openbaar bestuur. Dit vertrouwen wordt aangetast wanneer publieke functionarissen zich schuldig maken aan vormen van corruptie.
In het brief stellen de NDP-assembleeleden dat die met grote teleurstelling en verontwaardiging, via de media hebben kennisgenomen van de informatie ter zake de oprichting van New Surfin NV, waarbij de minister van Financiën en Planning en zijn collega van BIBIS zitting hebben in het bestuur en wel respectievelijk als president-commissaris en commissaris.
Het behoeft geen betoog dat deze ministers in strijd hebben gehandeld met de Anticorruptiewet (SB 2017 no. 85). Deze wet heeft een duidelijke definiëring voor staatsinstelling en ook voor publieke functies. Volgens artikel 13 is het de publieke functionaris verboden handelingen met staat of staatsinstellingen te verrichten. Dit zal leiden tot belangenverstrengeling, waarvoor een integriteitscode zal gelden conform artikel 4 lid 1 sub e van eerdergenoemde wet. Dit belangenconflict zal een inbreuk doen op behoorlijk bestuur en zal er gevaar ontstaan voor gedegen checks and balances van overheidswege. Een visie die u steeds propageert, stellen de parlementariërs.
In het kader van belangenverstrengeling en transparant bestuur moet voorkomen worden dat de verschillende functies binnen het bestuur en de RvC van de NV ingevuld worden door ministers. Het is van eminent belang, dat er een duidelijke scheiding is van taken als aandeelhouder, bestuurder en toezichthouder. Dit moet in relatie gebracht worden met artikel 16 van de Wet op de jaarrekening die handelt over de hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen tegenover derden bij jaarrekening of tussentijdse cijfers.
Voor de oprichting van een staatsbedrijf is in artikel 32 van de Comptabiliteitswet 2019 de te volgen procedure opgenomen. Zo stelt lid 4 van dit artikel dat het oprichten en het mede-oprichten van een privaatrechtelijke rechtspersoon door of namens de Staat niet eerder zal plaatsvinden dan dertig werkdagen, nadat het voornemen hiertoe door de betrokken minister is meegedeeld aan DNA.
Voorts, dat voorafgaand aan de oprichting van een staatsbedrijf zoals dat door de betrokken ministers wordt aangeduid, de oprichter zou moeten beschikken over een machtiging en een Staatsbesluit inhoudende het besluit van de Raad van Ministers (RvM). Vooralsnog is er geen aantoonbare missive, noch Staatsbesluit. Na bestudering van de oprichtingsakte is gebleken, dat er nergens in de akte is opgenomen dat de NV is opgericht in opdracht en ten behoeve van de staat Suriname.
Uit de oprichtingsakte valt af te leiden dat 51 procent van het vennootschappelijk kapitaal van de staat is (in deze het ministerie van Financiën en Planning), terwijl de overige 49 procent vrij verhandelbaar is. Voorts, dat de minister van Financiën SRD 510.000 heeft gestort in deze NV, waar hij, in persoon, president-commissaris van is, en dat het onduidelijk is, dat hij daartoe de toestemming heeft verkregen van de Raad van Ministers. Deze handeling duidt op het feit dat er staatsmiddelen zijn aangewend ten eigen bate.
Het is tegen alle beginselen van behoorlijk bestuur, dat DNA in deze zaak niet is gekend, terwijl de uitvoerende macht voor de oprichting van een staatsbedrijf wordt geacht, het parlement hiervan vooraf in kennis te stellen. De oprichting heeft buiten alle wettelijke regelingen om, in een waas van geheimzinnigheid plaatsgevonden. Het bevreemdt de parlementariërs evenzo dat de oprichting van New Surfin NV is geschied buiten het gezichtsveld van DNA, RvM en CBvS.
Het komt erop neer dat Achaibersing en Ramdin in hun ambt als respectievelijk minister van Financiën en Planning en BIBIS als vertegenwoordigers van de aandeelhouder, zichzelf zullen controleren in hun functie als leden van de RvM van New Surfin NV. Dit levert belangenverstrengeling op en is nimmer te rechtvaardigen. Indien de stukken en de akte van oprichting niet waren uitgelekt, hadden de betrokkenen dit nochtans geheim gehouden.
Gelet op de aard en de omvang alsmede doelstellingen van New Surfin NV, waarbij zij zal optreden als projectfinancierder, kredietverstrekker (bankinstelling), aantrekker van binnen- en buitenlands kapitaal (denk aan diasporakapitaal), broker op de markt en armoede bestrijder, zou het voldoende draagvlak moeten genieten van alle betrokken actoren (bedrijfsleven en maatschappelijke groeperingen) en zou een brede maatschappelijke discussie hierop losgelaten moeten worden.
Gelet op het vorenstaande kunnen de handelingen van de ministers in kwestie gekwalificeerd worden als strijdig met, onder andere:
– Grondwet
– Anticorruptiewet 2017
– Comptabiliteitswet 2019
– Wet op jaarrekening 2017
– Wet Toezicht op Bank- en Kredietwezen 2011