20 Januari 2021
18:03PARAMARIBO - De Henri Frans de Ziel stichting, vernoemd naar de dichter en schrijver van onder meer het Surinaams volkslied, vraagt wederom aandacht voor een Taalwet en een wet op de Taalraad van Suriname. Hiermee wil ze wettelijke erkenning voor alle Surinaamse talen zoals het Sranantongo, Sarnami, de marron- en inheemse talen.
Het verzoek is vrijdag tijdens de herdenking van de 105de geboortedag van Trefossa door stichtingsvoorzitter Johan Roozer aan president Chandrikapersad Santokhi gedaan. "We willen zo snel mogelijk een wettelijk kader om verder te gaan met het werk dat gedaan moet worden om de Surinaamse talen beschermd te krijgen", legt Roozer uit aan de Ware Tijd. De stichting heeft ook het initiatief genomen om een talenassociatie op te richten.
De voorzitter onderstreept dat een commissie die was geïnstalleerd door de toenmalige minister van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur de conceptwetten sinds 2014 af heeft. Ze werden aangeboden aan de regering, die ze voor advies had doorgestuurd naar de Staatsraad. Dit orgaan had technische vragen, onder meer over de door de stichting bepleitte taaldemocratie, waarbij alle Surinaamse talen wettelijk zouden worden erkend.
De Staatsraad had daarmee moeite omdat dit volgens hem voor praktische problemen zou zorgen. Het is na die fase tot nu toe stil gebleven zegt Roozer. "Opeenvolgende verantwoordelijke ministers hebben ondanks herhaaldelijke verzoeken de zaak niet opgepakt. We zijn intussen langer dan vijf jaar bezig om zo een belangrijk wettelijke instrument voor Suriname te regelen." Hij wijst er verder op dat de wettelijke erkenning ook kan zorgen voor bescherming van de bedreigde talen. "Er zijn twee inheemse talen en sommige marrontalen die bedreigd worden."
Siegmien Staphorst, voorzitter van de sociaal-culturele vereniging Naks, is blij met het voorstel voor wettelijke erkenning van Surinaamse talen. Ze benadrukt dat opeenvolgende regeringen over het algemeen heel weinig aandacht hebben besteed aan cultuur en daarmee ook de ontwikkeling van talen. "Taal is een belangrijk onderdeel van het Surinaams cultureel erfgoed. Daarom moet de regering alles eraan doen om onze talen te verheffen", vindt Staphorst.
Net als Roozer onderstreept de Naks-voorzitter dat het niet slechts gaat om Sranantongo, maar om alle Surinaamse talen. Ze pleit ook dat in het onderwijs meerdere talen worden geaccepteerd. Dit zal volgens haar leiden tot betere prestaties van leerlingen die de Nederlandse taal niet goed beheersen. "De erkenning moet komen van overheidswege en dat moet in een wet", aldus Staphorst.
Ze stelt dat Sranantongo door sommige mensen nog als minderwaardig wordt gezien. De Naks-voorzitter pleit ook voor herziening van het Staatsbesluit dat de spelling van Sranantongo regelt zodat iedereen dezelfde spelling gebruikt. "Op die manier krijg je dan dat de taal in elk geval op de correcte manier wordt geschreven", verduidelijkt ze.
Roozer zegt dat de Henri Frans de Ziel stichting aan verschillende organisaties medewerking heeft gevraagd om zo spoedig mogelijk de Surinaamse Talenassociatie op te richten. "De bedoeling van de associatie is dat we de belangen van de 'taaleigenaren' op een bredere en betere manier kunnen behartigen." De brieven met verzoek om ondersteuning zijn al verstuurd en de stichting kijkt uit naar de reacties.