COLUMN: 25 februari 1980

Wat is het antwoord op het verzoek van de Stichting 8 december 1982, om ‘25 februari de Dag van de revolutie’ en later verandert in ‘de Dag van bevrijding en vernieuwing’, niet meer als een nationale vrije dag toe te staan. De bewuste datum is er hoe dan ook één zonder winnaars en verliezers. Met een grote impact op uiteenlopende personen en families. Geschiedkundig heeft het verregaande gevolgen gehad. De meningen over het wel of niet afschaffen zijn emotioneel en verdeeld.

"Ik begrijp het verzoek wel ja. Maar wat valt er te vieren dan als er later, op 8 december 1982, mensen zijn vermoord?". Ik leg de vraag voor aan een jonge Surinamer en peil zijn reactie. Een oudere man, die de vraag hoort, denkt lang na. Hij vindt het moeilijk. "Het is wel het begin geweest van de werkelijke zelfstandigheid van Suriname. De machtsovername heeft ertoe geleid dat er inzichten kwamen, hoe groot de afhankelijkheid en invloed van Nederland nog was sinds de onafhankelijkheid". Hij vraagt zich hardop af wat precies de Nederlandse betrokkenheid is bij de binnenlandse oorlog. "Waarom zijn er geheime archieven die nu niet openbaar gemaakt worden door de Nederlandse Staat?" Is er überhaupt een meerderheid van de Surinamers die voor het behoud is van een nationale herdenking op 25 februari?

De oudere man vindt ook dat de revolutie niet heeft geleid tot de beoogde verbeteringen in het land. Na de euforie en niet gerealiseerde verwachtingen, werd het volk geconfronteerd met machtsonderdrukking. Kernfuncties werden ingenomen door militairen en een kleine groep Surinamers verrijkten zich. Net als voorheen de oude machthebbers dat ook al deden. Het 'verplicht' zelfstandig worden van de jonge natie Suriname heeft uiteindelijk voor iedereen zijn tol geëist, omdat na de moorden in 1982 alle economische ontwikkeling stil kwam te liggen. Een al wat oudere revo-man neemt nu ook deel aan het gesprek en neemt geen blad voor de mond.

"Mij maakt het geen moer uit. Schaf die nationale vrije dag af. Praat niet over revolutie". De oud revo-strijder en nationalist in hart en nieren, houdt een bevlogen betoog over de Cubaanse revolutie. Massa's Cubanen hebben daaraan deelgenomen. "Niet te vergelijken met de gang van zaken in Suriname. De coupplegers kregen hier draagvlak door de onrust onder de militairen. Maar zij waren geen onderdeel van de Bomika beweging (militairen verenigd in een beweging die streed voor een eigen vakbond)". Bovendien verwijt hij de groep sergeanten dat zij tot op heden nooit hebben omgekeken naar de militairen die gevochten hebben in de binnenlandse oorlog. "Ga kijken bij de centrale markt. Er zwerven daar genoeg zwaar getraumatiseerde ex-militairen. Tot op de dag van vandaag hebben de militairen nog steeds geen vakbond. 25 Februari 1980 was een militaire staatsgreep maar absoluut geen revolutie".

Voor hem zijn de echte revolutionairen de strijders onder de Hindoestaanse- en Javaanse contractarbeiders alsook Anton de Kom en Louis Doedel. Zij vochten al vóór de Tweede Wereld oorlog voor de rechten en bewegingen van deze groep. Voor deze mensen en de Surinaamse studenten in Nederland, leden van de politieke partij PNR, DVF van Humphrey Keerveld en Bram Behr die het weekblad Mokro (stem van de arbeidsklasse) oprichtte, wenst hij een nationale herdenkingsdag. Dus hoe gaat het nu verder met het verzoek van de Stichting 8 december 1982. Er zijn meerdere agenda's die op de plank blijven liggen vanwege hun gevoeligheid. En wat is het volgende dossier dat zich alweer aandient? Je zult het allemaal maar op je bordje krijgen in het roerige Suriname van nu. En de portie is al zo groot.

Bijlhoutdwt@hotmail.com