10 Augustus 2020
15:59PARAMARIBO - Al vijf maanden heeft Covid-19 de wereld in een - zo lijkt het - stevige wurggreep. Hoewel Suriname (nog) niet zo hard is getroffen als veel andere landen, zijn er zorgen over het naleven van de door de overheid opgelegde maatregelen. Aan de andere kant: doen de autoriteiten wel genoeg om verspreiding te voorkomen of is men het spoor inmiddels bijster?
Iedereen die zucht onder de gevolgen van de coronacrisis, vraagt het zich af: zijn alle drastische maatregelen wel gerechtvaardigd? Moeten we het niet allemaal op zijn beloop laten zonder regels en dan maar zien hoe ernstig het wordt? Het gaat per slot van rekening maar om een virus zoals er ieder jaar zovele toeslaan en die ook heel veel mensenlevens kosten. Moeten we daarom de economie vrijwel compleet stilleggen met als gevolg dat de halve bevolking gedwongen is te pinaren?
Aan de andere kant is dit virus zo besmettelijk en is er nog zoveel onbekend, dat de meeste overheden het nog niet aandurven de teugels te drastisch te laten vieren. Voor je het weet, verspreidt het zich ongecontroleerd en is het niet meer te stuiten. Daar zit niemand op te wachten.
Hoewel het aantal besmettingen de laatste tijd drastisch is toegenomen, doet Suriname het in vergelijking met een hoop andere landen zo slecht nog niet bij het onder controle houden van de epidemie. Met tot en met gisteravond 'slechts' 2.391 geregistreerde besmettingen en dertien patiënten op de intensivecareafdeling gaat het naar verhouding zelfs relatief redelijk goed. Het gros van de geïnfecteerden heeft daarnaast geen verschijnselen en hoeft niet in het ziekenhuis te worden opgenomen. Wel zijn er inmiddels al 29 mensenlevens te betreuren.
Heel anders zijn de cijfers in bijvoorbeeld Brazilië, waar het onvoorstelbare aantal van 101.049 doden tot nu toe zijn geregistreerd. Ook in de Verenigde Staten gaat het steeds slechter: daar staat de teller inmiddels op 162.919 doden. Dat deze twee landen presidenten hebben die de epidemie niet serieus nemen en continu aanvaringen hebben met lagere overheden die strengere maatregelen willen, heeft waarschijnlijk bijgedragen aan het grote aantal doden. Dat zal in de toekomst waarschijnlijk worden aangetoond.
In Suriname zijn de autoriteiten gelukkig wel sinds de uitbraak doordrongen van de ernst van het virus. Alleen lijkt het erop dat men niet echt weet hoe het te lijf te gaan. Vanaf het eerste geregistreerde coronageval in maart tot aan de dag van vandaag heeft het er veel van weg dat men maar wat doet: maatregelen worden veelal gekopieerd van het buitenland, zonder dat er lokaal gekeken wordt of ze wel effect hebben.
Zo is de avondklok ooit om acht uur ingegaan, toen werd het zes uur, daarna tien uur en nu is het negen uur. Een uitleg voor die verschillende tijden kwam er niet, waardoor in de samenleving zo langzamerhand een 'het zal wel'-houding is ontstaan en heel veel mensen ook na het ingaan van de avondklok de straat opgaan. Zo is er ook de 'anderhalve meter'-regel die vrijwel niemand serieus neemt. Om maar te zwijgen van het samenscholingsverbod.
Alleen aan de verplichting tot het dragen van een mondkapje geeft bijna iedereen trouw gehoor, hoewel bij het nut daarvan internationaal vraagtekens worden gezet. Toch blijven de autoriteiten daar bij de onregelmatige persconferenties op hameren. Die persconferenties zijn volgens journalisten trouwens uiterst inefficiënt: de gevraagde informatie wordt veelal niet gegeven en het lijkt er vaak op dat de sprekers er vooral op uit zijn zichzelf in the picture te zetten. De laatste persconferenties van het Covid-19-managementteam onder de vorige regering, werden daardoor ook nauwelijks meer bezocht.
'Bomvol'
Tijdens een persconferentie vorige week deelde minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid mee dat hij "zojuist" informatie had ontvangen dat de ontspanningsoorden in Para "bomvol" zaten en dat dit toch echt niet kan. De bewindsman overdreef: het was bij veel oorden wel druk, maar zeker niet bomvol. En op de meeste plekken werden de Covid-19-regels goed in acht genomen. Goed mogelijk dat de bewindsman het wat aandikte om de samenleving nogmaals te wijzen op de ernst van de situatie en dat iedereen zich aan de regels dient te houden om de pandemie in te dammen. Want er zijn nog altijd mensen die overal lak aan hebben en daardoor hun eigen leven, en vooral dat van anderen, op het spel zetten.
Echter, de overheid draalt met het noodzakelijke optreden tegen overtreders en vertrouwt teveel op de eigen verantwoordelijkheid die mensen moeten nemen. Ook deze regering maakt zich daar schuldig aan. Zo gaf vicepresident Ronnie Brunswijk een week geleden hardleerse mensen nog drie dagen de tijd om zich aan de maatregelen te houden. Echter, het was vooral bedoeld om zichzelf de kans te geven zijn 'eigen mensen' via de televisie in hun eigen taal toe te spreken. Daar is op zich niets mis mee, maar dan moet je als 'vicepresident van alle Surinamers' ervoor zorgen dat ook de inheemsen in hun eigen taal worden voorgelicht. Maar dat gebeurde niet, terwijl ook onder de inheemsen de laatste tijd veel coronabesmettingen zijn. Inmiddels is daar zelfs een sterfgeval geregistreerd.
In de praktijk blijkt voorlichting nauwelijks effect te hebben. Zo gaan de veelvuldig herhaalde boodschappen dat je veelvuldig je handen moet wassen en ontsmetten, bij de meeste burgers het ene oor in en het andere uit. Mogelijk dat sancties mensen er wel van zullen doordringen dat de regels er niet voor niets zijn.
En dan is er nog het financiële plaatje dat de samenleving door het corona tijdperk heen moet helpen. De kosten die niet alleen de overheid, maar ook bedrijven en particulieren (hebben) moeten ophoesten om in deze barre tijden te kunnen overleven zijn enorm. De SRD 400 miljoen die de vorige regering dankzij de wet Uitvoering Burgerlijke Uitzonderingstoestand tot haar beschikking had, is naar nu blijkt niet helemaal juist besteed.
Vooral bedrijven als supermarkt Chotelal hebben grof misbruik gemaakt van de nood van het volk. Het feit dat de ondernemer een deel van het geld heeft teruggestort omdat hij besefte dat er een onderzoek zou volgen, zegt al genoeg: hij heeft willens en wetens de kluit belazerd en zou om die reden moeten worden vervolgd. Datzelfde geldt voor andere ondernemers die doelbewust afnemers het vel over de oren hebben getrokken.
Vrijdag keurde het parlement een fonds van SRD 1,5 miljard goed voor het komende half jaar. Daarmee moeten deze keer wel echt de zwaarst getroffenen noodzakelijke ondersteuning krijgen. Overigens, waar dat geld vandaan moet komen, is nog de vraag, want de staatskas is leeg. Maar ervan uitgaande dat het lukt en deze keer niet heel veel aan de strijkstok blijft hangen, is al heel wat.
Maar geld is niet het enige: het is ook van belang dat de regering nu eindelijk met een plan komt waarmee de samenleving kan terugkeren naar een situatie waarin zijzelf en bedrijven weer optimaal kunnen functioneren, onderwijsinstellingen de deuren eindelijk mogen openen en bijvoorbeeld het openbaar vervoer haar diensten weer zal verlenen. Want daar smacht de bevolking naar: weer onbezorgd dingen kunnen doen zoals dat vóór de coronacrisis kon. Want na vijf maanden, is iedereen het wel goed zat.