COMMENTAAR: Opportune onbetrouwbaarheid

EEN DAG NADAT bekend werd dat het regeerdocument in concept af is, staat de regeringsformatie op losse schroeven. Kennelijk is Abop “onder invloed van een belangrijke ondernemer” teruggekomen op haar eerder gegeven goedkeuring aan de verdeling van de ministersposten. Zo wil ze dat het ministerie van Olie en Gas komt in de boezem van ‘haar’ ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen en de partij wil ook het ministerie van Sport- en Jeugdzaken.

Hoewel het nog onduidelijk is wat er uiteindelijk zal gebeuren en of de partijen op hun strepen blijven staan, is dit geen goed begin. De nieuw te vormen coalitie maakte een vliegende start door op 30 mei al de posten te verdelen: niet de expertise binnen partijen was daarbij leidraad noch een vooraf afgesproken regeerakkoord. Nee, slechts posities. Nu blijkt - hoe begrijpelijk de haast van partijen ook was - dat de duurzame weg mogelijk beter geweest zou zijn. Want als het uitgangspunt was invulling geven aan beleid door expertise binnen de partijen, zou een eventuele ruzie over zetelverdeling, inhoudelijke van aard zijn.

Wat ook teleurstellend is, is de manier waarop dit gebracht wordt door de NPS. Die partij merkt op dat indien het ministerie van Olie en Gas gaat naar Abop, enge belangen worden gediend. Daaruit valt de conclusie te trekken dat ze wel bereid is in zee te gaan met Abop, mits zij Olie en Gas krijgt of "iets dat even zwaar weegt". Is dus de betrouwbaarheid van Abop afhankelijk van de posities die de NPS krijgt?

Maar dit debacle legt ook een dieperliggend probleem bloot: wie financiert wie en krijgt daardoor de kans om voordelen te trekken indien partijen aan de macht komen? Behalve dat er een mind shift moet komen bij partijen over de manier waarop invloedrijke mensen proberen te infiltreren, is het ook van belang dat de samenleving gaat eisen dat politieke partijen openbaar maken wat de inkomsten en uitgaven van de partij zijn en wie allemaal sponsort. Anders gaan we na elke verkiezing weer verrast worden met dit soort bokkensprongen van kapitaalkrachtigen.

Belangrijk is aan het principe rust en vertrouwen inhoud te gegeven. Onderlinge ruzies zullen er altijd zijn, maar belangrijk is dat ook in het heetst van de strijd de rust wordt bewaard. Het is net als een koppel dat burengerucht maakt vandaag, om morgen mogelijk weer bij elkaar te zitten. Indien de breuk definitief is, dan had het de NPS gesierd om dat aan te geven en kalm in de oppositiebanken plaats te nemen. Door nu al opo opo te maken, kan ze aan geloofwaardigheid inboeten wanneer later mogelijk wel water bij de wijn wordt gedaan. Kalmte heeft uitgewezen in het verleden de redder te zijn geweest, laten partijen dat ook nu weer de boventoon laten voeren.