28 Mei 2020
12:00TUSSEN DE VERKIEZINGEN van 2015 en die van maandag is een aantal nieuwe partijen opgericht die elk een nieuw geluid wilden laten horen. Dat is een goed initiatief, want iedere stem moet worden gehoord. Echter, het jammerlijke is dat geen van deze ‘nieuwe’ partijen tot nu toe een zetel heeft behaald.
Er zijn in het verleden ook wel kleine partijen geweest, die hebben geprobeerd met een nieuw elan de kiezer te overtuigen van hun goede bedoelingen. Dat is hen voor een deel wel gelukt, maar of dat heeft geleid tot blijvend succes is niet duidelijk. Thans zien we dat partijen zoals DA '91 en de SPA al twee verkiezingen geen zetel hebben gehaald.
Aan de andere kant van het verkiezingsspectrum stond ook de beweging 'Stem Slim'. Daar werd de kiezer juist gestimuleerd om te stemmen op de grootste partij - na de zittende coalitie - in het eigen district. Opmerkelijk daarbij is dat mensen niet zijn opgeroepen om te stemmen op een partij met het beste programma of beste voornemen. Men is gestimuleerd om, zoals eerder gebeurde, weg te stemmen en niet vóór te stemmen. Daar valt iets over te zeggen. Zo werkte deze campagne niet in het voordeel van de nieuwe partijen; er was geen of weinig oor naar hun 'nieuw geluid'. Aan de andere kant stimuleerde het het volk om weer eens emotioneel en weinig rationeel te stemmen.
Wat het nog lastiger heeft gemaakt voor deze nieuwe partijen is het verbod op pre-electorale samenwerking en de borgsom die moest worden betaald om überhaupt mee te kunnen doen aan de verkiezingen. Een slim antwoord zou zijn geweest het samensmelten met andere partijen, om zo meer kans te hebben werkelijk te worden gekozen en meer geld over te hebben om een sterke campagne te voeren. Zeker gezien de werking van het kiesstelsel zou samenwerken meer voordeel moeten opleveren. Maar naar verluidt konden partijen het niet eens worden met elkaar om deze soort samenwerking werkelijk ingang te doen vinden en effect te laten sorteren.
Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Buitenparlementaire groepen zijn een factor die niet moet worden onderschat. Ook het instituut van lobbyisten - hoewel vaak wat controversieel - mag wat meer van de grond komen. In dit geval zou met elkaar een grootscheepse campagne moeten worden gevoerd om de Kiesregeling aan te passen. Immers, de ervaring leert dat alle regeringen die eenmaal in het zadel zitten en op basis van deze Kiesregeling zijn gekozen, geen prioriteit meer geven aan het aanpassen van deze wet, ook omdat het in hun nadeel kan werken.