22 Mei 2020
18:09PARAMARIBO - Onder politieke partijen is commotie ontstaan over de resolutie van de president, waarin de bijzondere regels zijn vervat die vanwege COVID-19 zullen gelden bij stembureaus maandag tijdens de verkiezingen. Er is vooral kritiek op de bepaling dat stembureauvoorzitters de telling van de stemmen mogen schorsen en op een ander moment hervatten "met het oog op omstandigheden die zich met betrekking tot de coronasituatie zouden kunnen voordoen".
OKB-voorzitter Jennifer van Dijk-Silos is ook faliekant tegen deze bepaling. Ze zegt desgevraagd tegen de Ware Tijd dat artikel 106 van de Kiesregeling meer dan duidelijk is. De voorziening hoefde niet in de resolutie van de president te staan, omdat die al in de Kiesregeling is opgenomen. Alleen bij wanorde, die verdere stemopneming onmogelijk maakt, kan een stembureauvoorzitter beslissen om de werkzaamheden te schorsen. "Als er geen wanorde is kan dat niet."
OKB-waarnemers zullen de instructie krijgen om door te gaan met observeren. Schorst een stembureauvoorzitter de telling van de stemmen, dan moeten zij dit onmiddellijk rapporteren. De OKB-leiding zal dan in contact treden met de betreffende stembureauvoorzitter om die te bewegen door te gaan met het tellen van de stemmen als er geen wanordelijke situatie is, die de stemopneming onmogelijk maakt.
Eventueel zou de politie gevraagd kunnen worden om te assisteren, zodat de telling onmiddellijk hervat wordt. Gebeurt dat niet, dan maakt het OKB hierover "een ernstige aantekening" in zijn eindverslag. "Zo een aantekening geeft een smet en dat is niet prettig voor een land en voor de partij die de verkiezing wint. Maar dat is de straf bij verkiezingen als dergelijke zaken gebeuren", zegt Van Dijk-Silos.
Ze verwijst naar de situatie in buurland Guyana, waar door allerlei perikelen de uitslag van de verkiezingen op 2 maart, nog niet bekendgemaakt en vastgesteld kan worden. Momenteel is een hertelling gaande. Welke partij daar ook aan de macht komt, op de verkiezingen rust reeds een smet van vermoedelijke fraude of pogingen daartoe.
Om die smet ongedaan te maken had Guyana er beter aan gedaan om nieuwe verkiezingen te houden, vindt de OKB-voorzitter. "We moeten voorkomen dat wat nu in Guyana gebeurt zich hier ook voordoet na 25 mei." Ze zegt daarom een beroep te hebben gedaan op de president om de resolutie in heroverweging te nemen, "want het is in strijd met de wet".
Dat de president met de resolutie is gekomen, noemt DOE-fractieleider Carl Breeveld "onbehoorlijk bestuur" en "zeer onverstandig". Hij vindt dat bepaalde zaken eerst met de betrokken instituten en politieke organisaties besproken hadden moeten worden "juist ook om alle schijn van onzuiverheid vanwege de zittende regering weg te nemen". Breeveld merkt op dat delen van de resolutie kunnen overkomen als het misbruik maken van de COVID-19-kwestie. De wet Uitzonderingstoestand COVID-19 rept met geen woord over de zaken in de resolutie.
NDP-kandidaat Melvin Bouva heeft er geen moeite mee dat door de verkiezingsautoriteiten in verband met de coronacrisis "speciale maatregelen" worden getroffen om de stemming zo vlot mogelijk te laten verlopen. De maatregelen zijn voornamelijk bedoeld om stembureaupersoneel en kiezers te beschermen en in het algemeen de gezondheidssituatie in het land. "Het is onvermijdelijk en juist dat dat zo gebeurt", zegt de politicus. Hij vindt dat de politieke partijen de maatregelen zoveel mogelijk moeten naleven.
Over de mogelijke schorsing van het tellen van de stemmen, waarover politieke partijen zich zorgen maken, zegt Bouva, dat dat is opgenomen in de Kiesregeling en nu "in specifieke zin wordt vastgelegd in een resolutie". Hij noemt het protest onterecht. "Diegenen die nu protest voeren hadden dat moeten doen in de jaren toen de wet werd aangenomen", stelt de NDP'er. Hij wijst er verder op dat ofschoon de - nu gewraakte - regeling nooit eerder is toegepast, het bestaan ervan Suriname qua verkiezingen nooit in diskrediet heeft gebracht. "Als het niet gebruikt hoeft te worden, wordt het niet gebruikt."
Er zijn voldoende waarborgen zoals het OKB, politieke waarnemers en internationale waarnemers die erop kunnen toezien dat de regeling niet op een oneigenlijke wijze wordt toegepast. Bouva vindt het daarom ongehoord en onnodig dat de oppositie "zo tekeergaat nog voordat de verkiezingen zijn gehouden". Vooral omdat de resolutie tijdig is bekendgemaakt, hoeft er volgens de NDP-kandidaat geen enkele bezorgdheid te zijn. Politieke partijen dienen daar rekening mee te houden en moeten "gewoon hun deel bijdragen, zodat er eerlijke en vrije verkiezingen worden gehouden".