COLUMN: Moederdag

Afgelopen week was mijn achternichtje jarig. Nou ja, achternichtje, dat klinkt zo ver, het is gewoon het kleinkind van mijn broer en dus, op z’n hindostaans, mijn kleinkind. Want zo gaat dat bij ons, je hoeft niet zelf te baren om jezelf grootouderlijke titels toe te bedelen. Het meiske is twee jaar geworden en ze zegt heel graag ‘nee’. Ik vind het geweldig. Wil je bij me komen? Nee. Mag ik je een zoen geven? Nee. Moet ik een liedje zingen? Nee. Wil je deze ballon? Ja.

Een meisje dat weet wat ze wel en niet wil, en dat durft te zeggen. Voor mij één van de belangrijkste eigenschappen die vrouwen van alle leeftijden zouden moeten ontwikkelen. In schril contrast staat daartegenover de generatie van mijn moeder. Enige tijd geleden bracht ik een bezoek aan een zieke oom, die al een respectabele leeftijd heeft bereikt. Respectabel schreef ik, niet 'oud': dat zou hij me niet vergeven. Het was een komen en gaan van bezoek. Ik zou er een punthoofd van krijgen en vermoedde dat tante ook wel wat rust kon gebruiken. Misschien zou je een briefje aan de poort moeten hangen met bezoekuren, opperde ik. Tante was tamelijk geschokt: dat is zo ongastvrij!

Dat zette me aan het denken, aan de gevangenis waarin zoveel vrouwen zijn grootgebracht en waarin zoveel nog verkeren; de 'wat gaan mensen denken'-cultuur. De onvrijheid die je geboortegoed is en die zovelen als vanzelfsprekend zien. Geen seconde komt het in ze op dat je best 'nee' mag zeggen en je je niet zoveel hoeft aan te trekken van de mening van anderen als we denken. Als je al je hele leven lief en aardig bent geweest tegen iedereen en je huis altijd open stond voor eenieder, dan moet het toch erg vreemd zijn als men je één briefje kwalijk zal nemen. Dat 'mensen' je die rust zouden misgunnen.

En als er mensen zijn die het niet begrijpen, die het je kwalijk nemen, ben je niet beter af zonder ze in je nabijheid? Het lijkt mij het ultieme ballotagemoment - zo'n moment waarop je mensen echt leert kennen. Toen ik de geschokte gezichten van moeder en tante aanschouwde, besefte ik: de generatiekloof staat voorlopig nog wagenwijd tussen ons in. Ik kijk naar die generatie en vraag me af welke talenten niet zijn ontplooid, hoeveel eigen karakter er is onderdrukt in dienst van de 'wat zullen mensen zeggen'-cultuur, hoeveel leed dat teweeg heeft gebracht en nog brengt.

Het is zondag Moederdag. Ik heb een absolute afkeer van commerciële feestdagen die slechts bedacht zijn om je het geld uit de zak te kloppen, en die stereotyperol-bevestigend zijn. Ik denk met schaamte terug aan de serveerschalen en de blenders die we vroeger voor onze moeder hebben gekocht - slechts de bevestiging van haar dienende taak naar ons toe. Lieve lezers, geef uw moeder morgen toch vooral geen fornuis of blender of bankstel. Dat zijn geen cadeaus, want ze komen u ook ten goede.

Als u een moeder heeft die gebukt gaat onder de 'wat-gaan-mensen-zeggen-cultuur': geef haar de vrijheid om 'nee' te zeggen, om onaardig te zijn tegen vervelende mensen, en zich te bevrijden van die zelfopgelegde gevangenis. Het is makkelijker gezegd dan gedaan, ik weet het, maar dit is mijn oproep: laten we onze moeders bevrijden!

gangadwt@gmail.com