7 November 2019
14:00Het is vandaag negentien jaar en een dag geleden dat Eduard Johan Bruma bezweek aan een moordaanslag. In de samenleving was hij bekend als Eddy Bruma of ‘meester’. Drie weken daarvoor was de advocaat op zijn achterhoofd geslagen met een zwaar voorwerp. Dat gebeurde op de oprit van zijn woning aan de Gravenstraat. Zijn schedel was gebarsten en als gevolg daarvan lag hij in de weken daarna in coma. De moordenaar is nooit gepakt.
Eddy Bruma (Partij Nationalistische Republiek) was vooral bekend als de nationalistische politicus die als één van de eersten openlijk voor de Surinaamse onafhankelijkheid streed. Nog vóór Henck Arron (Nationale Partij Suriname), die uiteindelijk de onafhankelijkheid cadeau kreeg. Er is geen fysieke en/of ideologische strijd aan voorafgegaan zoals Indonesië, ook een gewezen Nederlandse kolonie, dat met duizenden levens heeft moeten bevechten. Voor Eddy Bruma was zo'n strijd niet ondenkbaar gezien de uitbuiting en vele onafhankelijkheidsgevechten in Zuid-Amerika en daarbuiten na de Tweede Wereldoorlog.Â
De dood van Eddy Bruma is omgeven door mysteries zoals vaker in Suriname. Humphrey Keerveld, hoofdredacteur van 'de Rode Surinamer', vermoord in 1981 in Guyana; een groepje jonge Inheemse mannen dat nooit meer terugkeert van een 'trip' naar West-Suriname en de 8 Decembermoorden zijn enkele voorbeelden. In het laatste geval is de verjaring gestuit en hebben de verdachten tot nu allemaal twintig jaar tegen zich horen eisen. Of het ooit tot een veroordeling komt, is nog maar de vraag.Â
De dood van Eddy Bruma is nog steeds levendig. Klinkt paradoxaal, zeker voor familie en vrienden voor wie zijn dood onwerkelijk is omdat zij die niet kunnen plaatsen. Niet politiek, maar ook niet in maatschappelijke zin. Eddy Bruma was een politicus in ruste die als laatste politieke handeling het eerste kabinet na de militaire coup van 1980 formeerde. Zijn onafhankelijkheidscompagnon Henck Arron was net door jonge politiek grasgroene militairen weggeschoten.Â
Kort vóór zijn dood had advocaat Eddy Bruma net een rechtszaak gewonnen voor zijn cliënt Parbhoe tegen Yokohama in een zaak over een casino aan de Domineestraat. "Mi kir' en pot' drape gi y'", riep een mannenstem in het donker naar zijn weduwe die afkwam op wat zich op de oprit afspeelde. Niet lang daarna zou de weduwe dezelfde stem herkennen. "Ef' mi ben sabi dat na so wan bigi man, mi no b'o kir' en." Dit verhaal van weduwe Bruma is nooit serieus onderzocht door de politie en het OM. Van haar werd gezegd dat de dood van haar man haar geestelijk zodanig in de war had gebracht, dat haar omgeving de uitspraken niet serieus nam.Â
Sinds afgelopen september beweert een hoge militair de opdracht te hebben van de president om de dood van Eddy Bruma te onderzoeken. Mr. Bruma moet worden gerehabiliteerd. Wat die rehabilitatie precies inhoudt, maakte de hoge militair niet kenbaar. Er is al een straat naar hem vernoemd. Of er een standbeeld komt of een instituut is ook niet duidelijk. Wat nog onduidelijker is, is of het onderzoek moet leiden tot de arrestatie van de dader. Zou de moordenaar nu gewetenswroeging hebben?
De hoge militair beweert op zijn Facebook-pagina cybersecurity- en informatietechnoloog te zijn en gooide alvast zijn opdracht 'In opdracht van wie is Eduard Johan Bruma op 6 november 2000 vermoord?' op de besloten pagina 'Dagelijkse Gebeurtenissen Origineel'. Bruma is niet vermoord op 6 november 2000 maar dat terzijde. In plaats dat zich een serieus beargumenteerde discussie rondom de intellectuele nationalist ontspint, is er een ordinaire scheldpartij waar de hoge militair zich in mee laat sleuren in plaats van te focussen op zijn 'opdracht'.Â
Reacties als 'Bruma was een racist' tot aan 'Bruma wilde schoenen maken van de huiden van Hindostanen' vallen op. "Ik wacht ook op een antwoord. Dus jullie mond zit vol met schijt", reageert de hoge militair. Sorry hoor, maar iemand die de nalatenschap van nationalist Eddy Bruma onderzoekt en dergelijke smerige taal gebruikt, daarvan zeg ik: 'Je hebt de nalatenschap van Eddy Bruma niet begrepen dus blijf met je poten af van de man die nooit een onvertogen woord gebruikte'. 'Wi Eigi Sani', zijn geesteskind, is misschien vanwege deze veronachtzaming van het eigene een gruwelijke dood gestorven.