Bij 145 jaar Hindostaanse Immigratie: ‘Traditionele muziek verworden tot Surinaamse muziek’

Toen de Hindostanen in 1873 voet aan wal zetten in Suriname, hebben zij hun cultuur, waarin muziek een belangrijke rol speelt, ook meegenomen. De verschillende muziekinstrumenten en muziekstijlen zijn vandaag de dag niet meer weg te denken uit onze samenleving. Door de jaren heen hebben de Indiase muziekstijlen zich vermengd met de andere muziekstijlen in ons land. Niet alleen in Suriname, maar over de hele wereld worden verschillende klassieke en traditionele muziekstijlen met elkaar gemixt en is het eindproduct in de meeste gevallen iets heel bijzonders. In verband met 145 jaar Hindostaanse Immigratie, praat de redactie met percussionist Shifar Abdoelaziz, die een professionele tabla- en dholak- speler is. Hij merkt op dat de traditionele oude stijlen uit India vandaag de dag verworden zijn tot echte Surinaamse muziek in combinatie met de verschillende andere stijlen die wij in ons land hebben, afkomstig van de diverse bevolkingsgroepen. Hij denkt in dit kader aan de bhaitak gana en de vele Indiase remix liederen met andere niet-Hindostaanse muziekstijlen die worden gemaakt.

Baithak gana is een vorm van muziek afkomstig uit West-Indisch gebied, w.o. Suriname, door de Indiase gemeenschap. Baithak is een sociale bijeenkomst. De basis ervan is afkomstig van Bhojpuri-volksliederen met Caribische invloeden. Het is vergelijkbaar met de ontwikkeling van de soca-chutney muziek die is ontstaan in Trinidad en Tobago. In de basis baithak gana zijn er drie instrumenten (hoewel er andere instrumenten zijn die aan het ensemble kunnen worden toegevoegd) te weten : harmonium, dholak en dhantal. De oorsprong van baithak gana komt voort uit de Noord-Indiase muziekstijlen. De contractarbeiders brachten hun muziekstijl uit India naar Zuid-Amerikaanse, Caribische, Oceanische en Afrikaanse landen. Met de migratie van de Indiase gemeenschap, heeft de baithak gana zich ontwikkeld en is geëxporteerd naar Nederland, de Verenigde Staten en Canada.

Wel of geen cultuurverbastering?
Verschillende culturen staan onder druk door westerse invloeden. Wereldwijd wordt dit een grote uitdaging om de invloeden tegen te gaan. Ook in Suriname zijn de invloeden te merken. Critici praten zelf over cultuurverbastering. De zeer oude stijlen van India zijn nauwelijks terug te vinden in ons land. In India zijn de traditionele muziekstijlen nog altijd te vinden en worden deze voor een groot deel ook beschermd. Abdoelaziz spreekt niet van cultuurverbastering, maar juist van een positieve ontwikkeling van de muziek. Hij stelt dat muziek dynamisch is en benadrukt dat de bron van de muziekstijl wel belangrijk is. De 25 -jarige muzikant zegt dat vanuit de bron (traditionele muziek), nieuwe stijlen van muziek ontstaan. Hij merkt op dat jongeren van tegenwoordig niet meer geïnteresseerd zijn in klassieke muziek, terwijl een remix waarin fragmenten van klassieke muziek voorkomen, ze wel aanspreekt. Abdoelaziz is van mening dat hierdoor de jonge artiesten op een creatieve wijze de traditionele muziek bijhouden in plaats van dat zij die helemaal vergeten. Op deze manier komt een ieder volgens hem aan zijn of haar trekken. Een voorbeeld is Bollywood. Abdoelaziz legt uit dat Bollywood films ook een wezenlijke bijdrage leveren door verschillende Indiase muziekstijlen en culturen met een westers tintje op de markt te brengen. Hierdoor maken kijkers volgens hem kennis met de diverse elementen van de cultuur van India.

Geen belangstelling
“Met de moderne tijd en westerse gedachtegang is er minder belangstelling voor het beoefenen van muziekstijlen middels authentieke instrumenten”, zegt Abdoelaziz. De reden hiervoor zoekt hij in de opvoeding van jongeren. Hij is van mening dat ouders weinig over hun cultuur praten met hun kinderen. Volgens hem kan er geen waarde gehecht worden aan iets waarvan je nooit hebt geleerd dat je er waarde aan moet hechten. Zelf heeft Abdoelaziz al vanaf zijn vierde jaar interesse getoond in muziek. Zijn ouders merkten dit in een veel later stadium op en plaatsen hem toen op een muziekschool. Abdoelaziz is nu een bekende in de Surinaamse muziekwereld, hij heeft meerdere malen buitenlandse artiesten mogen begeleiden en heeft Suriname ook al heeft vertegenwoordigen in het buitenland. Om jongeren te interesseren voor muziek, heeft hij zelf het initiatief genomen om alvast dholak cursussen te verzorgen.

Carrière maken
Een feest zonder muziek is ondenkbaar in ons land. Echter is een carrière als muzikant en daarvan ook nog kunnen leven, een grote uitdaging. Abdoelaziz is van mening dat carrière maken en kunnen leven van muziek, helemaal afhangt van de muzikant zelf. Hij geeft aan dat elk individu andere levensstandaarden heeft. “Tot nu toe kan je nog geen miljonair worden van muziek in ons land”, zegt hij lachend. Maar volgens hem zijn er artiesten in ons land die bewezen hebben dat een carrière als artiest wel degelijk mogelijk is. Abdoelaziz is zelf een voorbeeld daarvan, net als Nisha Madaran en Motimala Bholasingh, die elk op hun eigen manier de Hindostaanse muziek naar buiten brengen. Abdoelaziz is ervan overtuigd dat de toekomst van Hindostaanse muziek veelbelovend en verassend is.

-door Johannes Damodar Patak-