23 December 2024
10:01Tussentijds rapport Somohardjo naar Openbaar Ministerie
Bronto Somohardjo, ex-minister van Binnenlandse Zaken, twijfelt aan de eerlijkheid van de gang van zaken rondom het onderzoek dat de Centrale Landsaccountantsdienst (Clad) instelt naar vermoedelijke corruptie waar hij van wordt beschuldigd. “Ik heb het gevoel dat de Clad wordt aangestuurd en de president verkondigt onwaarheden”, zegt Somohardjo tegen de Ware Tijd.
Tekst Ivan Cairo
Beeld X
De accountantsdienst heeft een tussentijds verslag uitgebracht en president Chandrikapersad Santokhi heeft het document doorgestuurd naar de procureur-generaal, zonder Somohardjo inzage te geven. De ex-bewindsman, die vanwege het onderzoek na ernstige beschuldigingen van betrokkenheid bij corruptie ontslag nam, wenst inzage in het tussentijdse verslag. Bij het indienen van zijn ontslag had hij aangedrongen dat het resultaat van het Clad-onderzoek openbaar wordt gemaakt.
“Wij stellen het openbaar maken principieel, omdat ik mijn naam gezuiverd wil hebben”
Bronto Somohardjo
Tijdens een persconferentie vrijdag wilde minister Stanley Raghoebarsing van Financiën en Planning niets zeggen over de inhoud van het rapport. Dat laat hij over aan de president. Raghoebarsing verwacht dat het eindverslag nog deze maand af zal zijn.
Gang van zaken ‘raar’
Somohardjo heeft per brief van 12 december Santokhi gevraagd hem een afschrift van het interim-verslag te geven. Tegen de krant zegt de ex-bewindsman dat het staatshoofd hem op 16 oktober informeerde dat er een tussentijds verslag van de Clad was, maar dat het uitsluitend voor hem en Raghoebarsing bestemd was en dat het eindrapport eind november klaar zou zijn en Somohardjo een afschrift zou krijgen.
Op 4 december werd die belofte door het staatshoofd herhaald tijdens een bespreking met de voorzitter en partijraadsvoorzitter van Pertjajah Luhur. “Ik vond de gang van zaken raar, omdat ik onderwerp ben van het onderzoek en niets heb gekregen, maar het wel naar de pg is gestuurd door de president, terwijl het alleen voor hem en de minister van Financien en Planning bestemd was”, stelt de ex-minister.
Rol Santokhi
Ook gelooft hij niet dat de pg om het rapport heeft gevraagd zoals door Santokhi zou zijn beweerd. “Daarom stel ik dat de Clad mogelijk gedirigeerd wordt door de president. Hij kan alleen de grootste zijn als hij de tegenstanders uitschakelt”, vervolgt Somohardjo.
De politicus memoreert dat het Santokhi in 2014 is gelukt een wig te drijven tussen de NDP en Pertjajah Luhur (PL) die toen in de regering-Bouterse/Ameerali zat. De VHP-voorzitter zou PL-leider Paul Somohardjo naar India hebben “gelokt” en bij terugkeer hebben beweerd daar een “geheime ontmoeting” met de PL-voorzitter te hebben gehad. Deze mededeling zou argwaan hebben gewekt bij toenmalig president Desi Bouterse die vervolgens de samenwerking met PL verbrak. “Bouterse is toen in de val getrapt, maar ik ga me niet meer voor de gek laten houden door Santokhi”, aldus de ex-bewindsman.
Hij blijft erbij dat er iets niet klopt omtrent het Clad-onderzoek, maar kijkt nog steeds uit naar het resultaat van het Clad-onderzoek. “De president had mij beloofd dat Clad eind november klaar zou zijn met het eindrapport, maar ik heb tot nu toe niks gehoord. Wij van de partij stellen het openbaar maken van het rapport principieel, omdat ik mijn naam gezuiverd wil hebben.”
‘Volgens regels’
Tegenover de Ware Tijd ontkent Bronto Somohardjo corruptie te hebben gepleegd. Onder meer wordt hij beschuldigd van het voortrekken van gunningen van een aannemingsbedrijf waarvan de eigenaar-directeur zijn beleidsadviseur was. Deze persoon behoort ook tot de top van PL, de partij van de ex-minister, en was parlementskandidaat bij de verkiezingen van 2020.
Naar verluidt zou PL voor kadertraining van partijleden kosteloos gebruik maken van lokalen die beschikbaar zijn gesteld door Lyceum 1 voor training van ambtenaren. De lessen van PL werden verzorgd door docenten die zouden zijn aangetrokken door de overheid voor de ambtenarencursus en door de staat worden betaald. Op de beschuldigingen dat PL door de staat betaalde docenten kaderopleidingen laat verzorgen, reageert Somohardjo: “ik betaal tienduizenden per maand om onze kadertraining te verzorgen”.
Somohardjo stelt dat hij, na de beschuldiging van corruptie, zelf documenten aan de president heeft gegeven. Het betreft gunningen aan Bouwbedrijf Marcon van Djanmadi Kartodikoro, die op 1 november 2021 als beleidsadviseur werd aangesteld. “Deze stukken heb ik zelf aan de president overhandigd. Ik droeg geen kennis van het feit dat de heer Karijodikoro een bedrijf heeft”, zegt de ex-bewindsman.
Hij voegt eraan toe dat tijdens een onderhoud de president tegen hem heeft gezegd dat het niet tegen de wet is dat ambtenaren gunningen krijgen. Ook heeft Adjay Moensie, directeur van het kabinet van de president, de documenten bekeken en aangegeven “dat alles volgens de comptabele regels is gegaan”.
Volgens Somohardjo vindt dit ‘overheid breed’ plaats met gunningen die in de tientallen miljoenen lopen. De ex-minister stelt verder dat gunningen worden behandeld en goedgekeurd door de Onderraad voor Aanbesteding en Gunning van de raad van ministers. Somohardjo: “Daar heb ik geen zitting in.”
Geraffineerde systemen
Hij benadrukt niet te hebben meegewerkt aan voortrekken omdat hij daar de pest aan heeft. “Mijn vrouw heeft een grote supermarkt in Noord – ik heb haar niet eens een fles water laten verkopen aan Biza, omdat mensen dat als voortrekken zouden kunnen zien”, werpt Somohardjo als voorbeeld op. Ook stelt hij zijn echtgenote, die ambtenaar was, ontslag te hebben laten nemen toen hij minister werd.
Volgens een ingewijde vond de corruptie bij Biza op zeer geraffineerde wijze plaats. Bewakingspersoneel van het ministerie wordt ingezet bij privé- en partij gelieerde activiteiten op verschillende locaties, waaronder het PL-partijcentrum, een supermarkt aan de Kristalstraat en een warung in Paramaribo-Noord.
Voorts krijgen personeelsleden overuren betaald door de staat voor werkzaamheden die als privé- of partij gelieerd gezien kunnen worden. Tal van partijleden hoeven slechts in het partijcentrum een presentielijst te tekenen zonder werkzaamheden als ambtenaar te verrichten.
“Ik droeg geen kennis van het feit dat de heer Karijodikoro een bedrijf heeft”
Bronto Somohardjo
De informant schetst een kluwen van activiteiten en handelingen die gericht zijn op benadeling van de staat en bevoordeling van enkele personen en bedrijven. Bij de gunningen spelen de bedrijven Marcon, Easy Cruise Control Rental & More en Innavir, die met elkaar verweven zouden zijn, een voorname rol.
Innavir werd in januari 2023 opgericht door een beleidsadviseur bij Biza en Easy Cruise Control Rental & More in mei dit jaar door een jongere zus van de directeur/eigenaar van Marcon. Regelmatig werden bij deze bedrijven offertes gevraagd voor gunningen.
Ook werd een aantal projecten steeds gepresenteerd als werkzaamheden en leveranties in verband met de aanstaande verkiezingen, wat het makkelijker maakte om geld vrij te krijgen uit de ‘verkiezingsrekening’ bij de Centrale Bank van Suriname. Dit geld werd gebruikt voor aanschaf van kantoorapparatuur, gereedschappen en airco’s en zaken die niets te maken zouden hebben met de verkiezingen.
Overfacturering
Volgens de ingewijde werd bij het opmaken van offertes voor de bouw van een Service Unit in Groningen, Saramacca zwaar over gefactureerd. De prijzen van bouwmaterialen en andere goederen werden voor zelfs meer dan vier maal de gangbare prijs opgebracht.
Verder wordt aangevoerd dat Marcon voor werkzaamheden bij kantoren in Sipaliwini slechts materiaal heeft geleverd, terwijl het werk werd verricht door technisch personeel van Binnenlandse Zaken. Echter, het bedrijf is naar verluidt volledig uitbetaald voor materiaal en arbeid. Bovendien zou ook niet alle materiaal zijn geleverd.
Renovatie en schilderwerkzaamheden bij één van de gebouwen op het Biza-hoofdkantoor zouden slechts gedeeltelijk zijn uitgevoerd, maar Marcon is wel volledig uitbetaald. Ook bij andere projecten werden de werkzaamheden verricht door de Technische Dienst van het ministerie, maar kreeg Marcon voor arbeid uitbetaald. Volgens de informant zijn met de onregelmatigheden bij Biza zowel de Comptabiliteits- als Anticorruptiewet overtreden.