Coronie maakt zich zorgen: ‘Zandafgravingen funest voor natuurlijke bescherming tegen zwampwater’

In november 2015 luidt een krantenkop: ‘NH zet eerste stappen voor structurele kustbescherming’, daarna ‘Afgraven zand en schelpzand wordt mogelijk verboden’. Vervolgens volgt in 2017 dat zandafgravingen weer zijn toegestaan en een jaar daarop is een kop ‘Coronie betaalt prijs voor jarenlange zand- en schelpafgravingen’. Een jaar terug volgt een klagende districtscommissaris Maikel Winter, die zegt dat de Geologische Mijnbouwkundige Dienst (GMD) zonder de hem te kennen vergunningen geeft om zandafgravingen langs de openbare weg toe te staan.

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way

Het welles nietes-verhaal kent nog geen einde, want op vragen van de Ware Tijd bevestigt minister David Abiamofo van Natuurlijke Hulpbronnen (NH) dat er nieuwe concessies zijn uitgegeven om bouwmaterialen af te graven in Coronie. “Er zijn ook concessies verlengd”, geeft hij aan. Dat gebeurt, zegt de minister, in goed overleg met de bestuursdienst.

Op de vraag of de GMD dan ook de controle doet om te zien of de concessionarissen zich aan de voorwaarde van de vergunning houden, antwoordt Abiamofo bevestigend. “En als het even kan, ga ik zelf ook mee om de controle te doen”, aldus de minister.

De schelpritsen in Coronie, die voor een groot deel de kuststrook vormen, zijn sinds mensenheugenis een natuurlijke bescherming tegen het oprukkende water. Het district heeft in de afgelopen jaren vaker te kampen gehad met wateroverlast, zowel uit de zwampen ten zuiden van de Oost-Westverbinding als in het noorden, waar de zee steeds dichterbij de weg komt.

Coronianen vermoeden dat de zandafgravingen vooral ten zuiden van de weg hebben gezorgd voor slechte afwatering en een verzwakte natuurlijke wering tegen het zwampwater. Daarnaast wordt gevreesd dat als afgravingen te dichtbij de weg zijn, de weg ook in gevaar komt. Dat zijn allemaal zaken die de GMD zou moeten controleren.

Slechte afwatering

Hoewel Abiamofo aangeeft dat GMD wel voldoende controleert, is de bestuursdienst kennelijk niet op één lijn met hem. Ze vraagt in het districtsplan van Coronie van 2024 juist om ‘regelmatige controle van de GMD cq ordening uitgifte concessies voor bouwmaterialen in het Coppenamegebied’. Volgens Winter is één of twee keer per jaar onvoldoende om te praten over ordening. “Ik heb graag dat GMD ten minste twee keer per maand in het district komt om te zien wat de problemen zijn.”

Winter geeft toe dat er meestal wel positief wordt geadviseerd als wordt gevraagd of er een concessie mag worden afgegeven in Coronie. “Ik weet dat er in de afgelopen tijd een nieuwe concessie mijn hand is gepasseerd. Ik weet niet hoeveel concessionarissen nu actief zijn in het gebied, omdat we niet altijd een afschrift krijgen wanneer zo een concessie is afgegeven. Daarnaast merk ik dat ons niet altijd om advies wordt gevraagd, omdat ik mensen op mijn kantoor krijg van wie ik nooit wist dat ze concessie hadden”, zegt Winter op vragen van de Ware Tijd.

Hij begint te vertellen over telefoontjes die de bestuursdienst krijgt wanneer wordt opgetreden tegen ondernemers die illegaal werken en beschrijft situaties waarbij mensen met briefjes naar de dc komen en aangeven: ‘Ik heb toestemming, mag ik twee trucks langs de weg graven, we hebben geen geld’. Hij wil er niet te veel over kwijt, want hij gaat er met president Chandrikapersad Santokhi over praten.

Volgens Winter is de bestuursdienst niet bij machte ook te helpen met controle. “We hebben geen auto en we krijgen geen benzine. Het commissariaat is te Totness, terwijl de afgravingen zijn in het Coppenamegebied, een enorme afstand. Ook al stuur ik iemand van de bestuursdienst, die kan niet gaan, want er is geen benzine. Men stort niet voor ons”, schetst de dc de situatie.

Breuk

Gracita Tolud is geboren en getogen in Coronie en is er zeer actief. Aan de Ware Tijd vertelt ze dat zij en anderen al jaren ervoor pleiten dat er permanent een dependance van GMD in het district komt.

Ze wijst naar een gebied ten noorden van de Oost-Westverbinding waar de Parwa-begroeiing niet bestand bleek tegen de zee. “Als we hiernaar kijken en zien hoe de zee in het noorden oprukt en we kijken hoe het aantal zandafgravingen toeneemt in het zuiden, dan kunnen mensen straks een stukje gebied van Suriname reserveren en de Coronianen daarheen verplaatsen. Want als er een breuk komt in de dammen die het zwampwater tegenhouden dan kan Coronie ophouden te bestaan”, beschrijft ze een doembeeld.

Echter, de NH-minister zegt dat er aan ordening wordt gewerkt. “Net zoals we proberen de goudconcessies te ordenen, doen we het ook voor de sector van de bouwmaterialen.” Ook dc Winter gelooft dat het goed zal komen. “Mijn gesprek met de president zal hiertoe bijdragen.”