Herdenking 38 jaar Moiwana-tragedie: ‘Een blijvend verdriet, omdat gerechtigheid uitblijft’

Tekst en beeld Audry Wajwakana

MOIWANA — “Mijn moeder is daarachter doodgeschoten door de militairen”, zegt Antonio Misiedjan tegen de Ware Tijd, terwijl hij naar het bos achter het Moiwana-monument in het district Marowijne wijst. Elke 29 november is voor de familie Misiedjan een pijnlijke dag. Moeder en grootmoeder Ottolina Misiedjan behoort tot de 39 slachtoffers die 38 jaar geleden bij een militaire aanval in Moiwana werden gedood. Na deze tragische gebeurtenis proberen de familieleden verder met hun leven te gaan, maar dat gaat volgens de zonen Antonio en Albert heel moeilijk, omdat de daders nooit zijn gestraft.

Op 29 november verzamelden nabestaanden, overheidsvertegenwoordigers, onder wie vicepresident Ronnie Brunswijk, de Franse, Amerikaanse en Nederlandse ambassadeurs met hun echtgenoten en vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties als stichting 8 december en de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede zich bij het Moiwana-monument voor de herdenking van de Moiwana-tragedie. Zoals gebruikelijk vond eerst een plengoffer plaats, waarbij op traditionele wijze werd gebeden voor de zielenrust van de slachtoffers en voor de nabestaanden. Daarna legden de ambassadeurs beurtelings bloemen bij het monument.

Blijvend verdriet

Voor de familie Misiedjan, die behalve een moeder ook neven en nichten verloor tijdens de aanval van een militaire eenheid op 29 november 1986, is deze dag altijd beladen met pijnlijke herinneringen. Met name voor Antonio Misiedjan is deze tragedie “een blijvend verdriet” en blijft het gevoel overheersen dat gerechtigheid uitblijft.

Samen met zijn jongere broer, zoon en kleindochter stak hij kaarsjes aan en legde bloemen bij de zuil waar de naam van moeder en grootmoeder, Ottolina Misiedjan, bij het Moiwana-monument is vereeuwigd.

(lees verder onder de foto)

Yu no de yu wawan

Na de ceremoniële plechtigheid sprak de Franse ambassadeur Nicolas de Lacoste in het gemeenschapscentrum van Moiwana in het Sranantongo de aanwezigen toe en toonde begrip voor de moeilijke omstandigheden van de nabestaanden, vooral van degenen die naar Frans-Guyana moesten vluchten en daar een nieuw leven opbouwden. Hij is zich ervan bewust dat dat niet makkelijk ging. Hij sloot af met een krachtige boodschap: “Sabi taki, yu no de yu wawan. Wi de na yu sey.”

Zijn Amerikaanse collega Robert Faucher herinnerde aan de impact van wat in Moiwana is gebeurd. Het is een gebeurtenis die hij als jonge diplomaat in Suriname ervoer. Hij was nauwelijks twee maanden in het land toen het gebeurde. De Amerikaan benadrukte dat gerechtigheid niet alleen een fundamenteel recht is, maar ook bijdraagt aan het versterken van de democratie en rechtstaat in Suriname. “Justice delayed is justice denied”, stelde hij. Faucher hoopt dat het huidige onderzoek van het Openbaar Ministerie leidt tot antwoorden en verantwoording.

De Nederlandse ambassadeur Walter Oostelbos verwees naar het vonnis van het Inter-Amerikaans Hof voor de Mensenrechten uit 2005 en is blij met het monument, gemaakt door Marcel Pinas, als symbool van herinnering en heling. Toch benadrukte hij dat gerechtigheid en volledige uitvoering van het vonnis cruciaal blijven voor een rechtvaardige samenleving.

Herhaling voorkomen

Vicepresident Brunswijk erkende de pijn en het verdriet van de nabestaanden. Hij benadrukte dat de regering eraan werkt om het vonnis van het internationale hof volledig uit te voeren. Hoewel het onderzoek vol uitdagingen is vanwege complexe omstandigheden, sprak hij zijn vertrouwen uit in de inspanningen van het Openbaar Ministerie.

Brunswijk bedankte de Franse overheid voor het opvangen van nabestaanden van de tragedie in Frans-Guyana en onderstreepte dat wat is gebeurd zich nooit meer mag herhalen. Alle sprekers, onder wie Sunil Oemrawsingh van stichting 8 december en André Ajintoena van stichting Moiwana, riepen op tot voortdurende aandacht voor mensenrechtenschendingen, zowel nationaal als internationaal, om herhaling te voorkomen en gerechtigheid te brengen.