REPORTAGE
Tekst en beeld Sharon Singh
ALLIANCE — “Als je drie tot vier weken geleden plantage Alliance had bezocht, zou je de deprimerende stemming van de getroffenen hebben aangevoeld. Ondanks hun situatie maakte geen van de bewoners herrie om aandacht te vragen voor hun noden. Ze waren juist veerkrachtig en dat heeft mij gestimuleerd om een helpende hand te bieden”, vertelt John Kasdjo. Hij is ondervoorzitter van Stichting Ichlas Solidariteitsfonds Suriname/ Nederland.
“Er zijn genoeg samenwerkingsvormen indien de mensen bereid zijn om hun kennis in te zetten voor zelfredzaamheid”
John Kasdjo
Door een dambreuk op 20 augustus, liepen woningen en inboedel van ruim twintig gezinnen ter Alliance enorme schade op. Die is grotendeels hersteld en van de begrijpelijke neerslachtigheid bij de mensen is niets meer te merken. Het water steeg tot kniehoogte in de huizen. De opgelopen schade was uiteenlopend: de vloer, elektrische apparaten zoals ijskasten, maar ook, klerenkasten en matrassen werden door het water aangetast.
“Ik ben hier geboren en getogen en dit maak ik voor het eerst mee. Moge het de eerste en de laatste keer zijn dat dit ons overkomt”, zegt Marinie Kromosemito (55). Zij is getraumatiseerd door de gevolgen van de wateroverlast, want ze kan niet zwemmen, mocht ze die vaardigheid nodig hebben. “Ik ben nog steeds een beetje angstig, maar nu de situatie is genormaliseerd, zal dat geleidelijk aan weggaan.”
Volgens haar kregen de getroffen gezinnen van de overheid een uitgebreid pakket met eerste levensbehoeften zoals voeding. Maar ook organisaties – ook uit het buitenland – boden hulp, zowel in natura als met geld. Zo werd in Nederland speciaal voor Alliance een benefietavond georganiseerd. Kasdjo was een belangrijke schakel bij de hulpverlening en zorgde onder andere voor deskundigen om bijvoorbeeld elektrische apparaten te herstellen, voor zover dat nog mogelijk was.
Stichting Ichlas Solidariteitsfonds Suriname/Nederland bood niet alleen acute hulp, maar koos voor een duurzame benadering om het leef- en woongenot te helpen opkrikken naar als vanouds. In de afgelopen weken werd materiaal, zoals hout en zinkplaten, maar ook bijvoorbeeld meubilair met de boot getransporteerd naar het dorp. “Een donateur,Ellen Teunissen schonk tachtigduizend Surinaamse dollar.” Hiermee kocht de organisatie hydrofoors, durotanks, zinkplaten, klerenkasten, deuren en wasmachines.

Duurzame hulp
Teunissen en vrienden deden ook nog een schenking ten behoeve van de agrarische sector op Alliance. Zondag jongstleden hield Kasdjo een dorpsvergadering met de bewoners, van wie het overgrote deel tot de seniorengroep behoort. Er zijn maar twee kinderen van zes en vier jaar. Het meisje van zes krijgt van maandag tot en met vrijdag onderwijs van een leerkracht die van Bakkie komt. Het kind van vier krijgt vanaf het nieuwe schooljaar onderwijs.
Er is een initiatief om de citrusaanplant te laten herleven, maar ook om groenten te telen, zodat dorpsbewoners – ook kinderen – die Alliance hebben verlaten terugkeren. Tijdens een vergadering die Kasdjo zondag belegde met de dorpsbewoners zei hij dat geld het probleem niet is. Zodra de mensen bereid zijn, kan het plan worden uitgevoerd. “Er zijn genoeg samenwerkingsvormen indien de mensen bereid zijn om hun kennis in te zetten voor zelfredzaamheid”, zegt Kasdjo.
Er zijn gepensioneerden beschikbaar die gespecialiseerd zijn in plantvermeerderingstechnieken en het laten groeien en verzorgen van citrus soorten. De initiatiefnemers garanderen de afzet van de gewassen en plantmateriaal.
Over vervoer van bijvoorbeeld de oogst hoeft men zich niet druk te maken. Stichting Ichlas, de Paulus Kasim Samijo Stichting en enkele in Nederland wonende personen die een band hebben met Alliance, hebben geld ingezameld om een speedboot met buitenboordmotor te kopen voor de dorpelingen. “De speedboot is bestemd voor activiteiten die de lokale bevolking direct regarderen”, licht Kasdjo toe. Het is voor bewoners van Alliance, Bakkie en Constantia.
Vrijwilligerswerk
Kasdjo is lid van verschillende stichtingen en is vooral bekend door zijn vrijwilligerswerk. Hij zet zich al dertig jaar in voor groepen in de samenleving, vooral in achtergestelde woongebieden. “Ik had het voorrecht om als vrijwilliger samen te werken met Peace Corps Suriname, dat mij had geselecteerd om mee te doen met een uitwisselingsprogramma in de Verenigde Staten, waaraan ooit ook vooraanstaande wereldleiders hebben deelgenomen. De skills die je aanleert zijn van skratch; het is een bottom-up-benadering om gemeenschappen zodanig te kunnen transformeren, dat ze opleven.”
Een bekende slogan van Kasdjo is ‘Wacht niet op wat Suriname voor jou kan betekenen, maar kijk wat jij voor Suriname kan betekenen?’ Hij werkt vanuit een optiek waarbij zijn vaderlandsliefde sterk aanwezig is. Vrijwilligerswerk heeft voordelen: Het bespaart het land miljoenen en je helpt gemeenschappen.
“Het project dat we de afgelopen weken hebben gedaan heeft, zonder arbeidsloon, ongeveer twee miljoen Surinaamse dollar gekost” zegt Kasdjo. De schade is hersteld en van enkele woningen zijn de verroeste daken gelijk aangepakt. “Je kan niet een nieuwe vloer zetten, terwijl het dak lekt.”
Terugkomend op het werk, zegt Kasdjo dat hij zoveel mogelijk Surinamers wil inspireren om minstens één keer per maand vrijwilligerswerk te doen. “Als elke burger zich zou inzetten voor een ander, zou Suriname er anders uitzien.”
Hij hoopt dat er ooit een vrijwilligerskorps in het leven geroepen wordt met ondersteuning van de regering of overheid. Iedereen kan volgens hem een steentje bijdragen om sterke gemeenschappen te helpen ontwikkelen. “Bij een deel van de Surinaamse bevolking is het inherent aan hun cultuur, de immigranten die uit Java komen, hebben een bepaalde samenwerkingsvorm, die ze gotong royong noemen.”

Vertrouwen
Gotong royong heeft zich bijvoorbeeld bewezen bij de aanpak van herstel van de woningen van Alliance. Het was all hands on deck. Wie geen arbeid kon verrichten, maar wat extra geld had, heeft het gedoneerd. Ook hebben sommige dorpsbewoners belangeloos gekookt voor de arbeiders. Er zijn ook mensen die hun deskundigheide en ervaring hebben ingezet. Het oud-schoolhoofd van Alliance en Bakkie, Rudi Sowikromo, oriënteerde zich te Alliance en schonk goederen aan de getroffenen.
Aan de harde werkers die vijf zondagen hebben opgeofferd om onder andere de woningen op te knappen, doneerde hij een schaap voor de vleesvoorziening, drank, transport en een kleine vergoeding. “Mijn zoon Arti Sowikromo, die nu in Nederland woont, rende op de oude plantage in pampers rond. Toen hij van de ramp hoorde, besloot hij een financiële bijdrage te leveren.”
Kasdjo: “Wanneer het gotong royong-principe wordt toegepast merkt men dat iets waarvan de uitvoering eerst onwaarschijnlijk leek wel kan worden gerealiseerd door elkaar aan te voelen en de juiste mensen bij elkaar te brengen.” Als voorbeeld haalt hij aan de bijbouw van de Nabawischool in Paramaribo-Noord. Hun budget was nul. “Binnen acht maanden hadden we acht nieuwe lokalen bijgebouwd.” Enkele uitgevoerde projecten in samenwerkingsverband zijn een schoolpakkettenproject, meubilair voor scholen, een nieuwe poort voor het bejaardentehuis Siembah (Mariënburg) en dakbedekking die de twee gedeelten met elkaar verbindt, het aanleggen van een nieuwe begraafplaats te Mariënburg met aula en toiletgroep en het oprichten van de Zondagse Boerenmarkt, eveneens te Mariënburg. Ondanks dat Kasdjo al dertig jaar actief is als vrijwilliger, is hij niet te stoppen. “Ik streef naar het uitvoeren van meerdere grote projecten.”