Regering formeel niet geïnformeerd over mogelijke juridische stappen politiek-analist Ramsamooj

De regering is formeel nog niet op de hoogte dat de Caribische politiek-analist Derek Ramsamooj regionaal en internationaal juridische stappen voorbereidt tegen de staat Suriname vanwege zijn opsluiting in 2020 door het Openbaar Ministerie. Dat gebeurde in verband met het strafrechtelijk onderzoek naar vermoedelijke onregelmatigheden bij de Surinaamse Postspaarbank (SPSB).

Tekst Ivan Cairo en Wilfred Leeuwin

Beeld Sunbelz

“We zijn nog niet formeel geïnformeerd door de autoriteiten en de berichtgeving via de media is natuurlijk ter kennisneming. Wanneer wij officieel bericht krijgen, zullen we daar de relevante autoriteiten op zetten”, reageert minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking tegenover de Ware Tijd.

Ramsamooj heeft volgens hem natuurlijk het recht om zijn case te bepleiten dan wel aan de orde te stellen waar hij wil. “We zullen zien of hij ontvankelijk wordt verklaard dan wel de zaak in behandeling wordt genomen. In ieder geval, onze justitiële autoriteiten, het Openbaar Ministerie en andere relevante autoriteiten, zullen te zijner tijd, indien wij formeel worden geïnformeerd, hun reactie geven. Op dit moment valt daarover verder niks te zeggen”, aldus de bewindsman.

Koloniale wetgeving

Milton Castelen, de Surinaamse raadsman van Ramsamooj, juicht de stap van zijn cliënt toe. “Het zal bijdragen aan een noodzakelijke rechtsontwikkeling binnen Suriname. Het Surinaamse strafrecht moet niet alleen effectief maar ook humaner worden. We staan aan de vooravond van het verwelkomen van de internationale gemeenschap in het kader van de steeds verder ontwikkelende olie- en gasindustrie. Mensen moeten de garantie hebben dat als zij in aanraking komen met het strafrecht, zij erop kunnen vertrouwen dat zij een eerlijk proces zullen krijgen. Niemand wil in een land vertoeven waarin je willekeurig opgesloten wordt gehouden voor onbepaalde tijd en afgehouden wordt van je raadlieden. In Suriname worden verdachten nog te vaak als veroordeelden behandeld.”

Castelen wijst er op dat de Inter-Amerikaanse Commissie heeft vastgesteld dat preventieve hechtenis problematisch buitensporig wordt bevolen in de regio. Dat maakt het verhelpen van dit euvel tot één van de belangrijkste uitdagingen voor de overgrote meerderheid van de staten in de regio.

“De rechten van de heer Derek Ramsamooj zijn door het Surinaamse strafrechtsysteem op een grove wijze geschonden. Het is jammer, maar vele Surinaamse burgers ondergaan dezelfde schendingen van hun rechten. Verdachten worden te vaak in strijd met mensenrechten in voorarrest gehouden en het systeem is niet in staat om zelf te corrigeren, ook niet als wij advocaten daarop wijzen”, zegt Castelen.

Volgens hem weigert de Surinaamse rechtspleging om onverklaarbare redenen om het recht dat voortvloeit uit regionale mensenrechtenverdragen te respecteren. De strafrechtspleging houdt vast aan oude koloniale wetgeving voor wat de preventieve hechtenis betreft die stamt uit de periode van vóór het mensenrechten recht. Daardoor bevat de Surinaamse wetgeving gronden waarop iemand in preventieve hechtenis gehouden kan worden die in strijd zijn met onder meer het Amerikaanse Mensenrechtenverdrag. “Het mensenrechten recht geeft een humaan karakter aan het strafrecht, maar wordt in Suriname weggezet als vreemd recht dat niet van toepassing is. Het is onduidelijk wat de reden is waarom de Surinaamse rechtspleging weigert om het verdragenrecht na te leven, met betrekking tot de voorlopige hechtenis. Uit de beschikkingen is de reden ook niet te achterhalen, want het is absoluut geen gebruik om die te motiveren. In tegenstelling tot de meeste Surinamers is de heer Ramsamooj een invloedrijke Caricom-burger met een breed internationaal netwerk. Het was dus te verwachten dat hij deze processen tegen de staat Suriname zou voeren bij tenminste de regionale gerechtsinstanties en andere regionale instituten”, zegt Castelen.

Correspondentie

Advocaten van Ramsamooj hebben woensdag in een brief aan het secretariaat van de Caricom aangeven dat hun cliënt van plan is het gedrag van de staat Suriname “zo nodig regionaal als internationaal” juridisch aan de kaak te stellen vanwege zijn detentie in 2020. Van de brief zijn kopieën gestuurd naar procureur-generaal Garcia Paragsingh en het op Barbados gevestigde Office of Trade Negotiations, schrijft advocatenkantoor Justin Phelps. “Sinds 2022 voer ik correspondentie met de staat Suriname (evenals ambtsdragers in andere Caricom-lidstaten) over de politiek gecontroleerde vervolging van mijn cliënt in Suriname, die gepaard gaat met ernstige schendingen van het internationaal recht”, aldus advocaat Justin Phelps.

Gesteld wordt dat Ramsamooj tussen 2015 en 2020 door de toenmalige NDP-regering was aangetrokken voor consultancywerkzaamheden. Na de verkiezingen van mei 2020 kwam een regering geleid door tegenstanders van de NDP aan de macht.

Rechten geschonden

In de brief, waarvan de Ware Tijd een kopie heeft, wordt aangegeven dat Ramsamooj na een werkbezoek aan Suriname begin 2020 daarna niet kon vertrekken vanwege de Covid-19-pandemie. “Eind 2020, twee dagen voordat hij naar verwachting Suriname zou verlaten, werd mijn cliënt in zijn hotel vastgehouden en werd hem verteld dat hij op een ‘no-fly’-lijst was geplaatst omdat hij getuige was in verband met fraude die zou zijn gepleegd door de NDP-regering.”

Hij werd toen ondervraagd over het werk dat hij voor die regering had gedaan. “Daarna werd hij achttien dagen vastgehouden zonder toegang tot een rechtbank of raadsman en nog eens 57 dagen zonder aanklacht nadat toegang tot een raadsman was toegestaan”, stelt zijn advocaat.

De raadsman vervolgt: “De politieke vervolging van mijn cliënt door het Santokhi-regime heeft ernstige schendingen van de fundamentele mensenrechten en het internationaal recht van mijn cliënt met zich meegebracht. Hem werd juridische bijstand, goede medische zorg, alsook toegang tot de rechtbank en een eerlijk en onpartijdig proces ontzegd.”

Voorts werd Ramsamooj, aldus zijn raadsman “gedwongen zijn handtekening te zetten onder een document in het Nederlands (een taal die hij niet verstaat), onderworpen aan langdurige opsluiting zonder dat zijn zaak aan de rechter werd voorgelegd of dat hij werd aangeklaagd, gevangen gezet onder omstandigheden die zelfs voor dieren ongeschikt zijn en onderworpen aan langdurige ondervragingen zonder de voorziening van fundamentele menselijke behoeften zoals voedsel, medicijnen en slaap”.

De nu 62-jarige Ramsamooj, die zowel de Britse als Trinidadiaanse nationaliteit heeft, mocht Suriname pas in september 2022 verlaten. Hij had voor de SPSB klantonderzoek uitgevoerd, evenals enquêtes onder bankmedewerkers. Dit deed hij naast het uitvoeren van twee landenrisicobeoordelingen van Suriname in zijn hoedanigheid van analist en onderzoeker. De activiteiten werden betaald door de SPSB.

Fabriceren aanklacht

De staat Suriname wordt door zijn raadsman beticht van het fabriceren van aanklachten tegen de consultant “ingegeven door het feit dat hij voor een rivaliserende politieke partij had gewerkt”. Verder wordt gesteld dat ook de huidige politieke context met verkiezingen in het vooruitzicht volgend jaar mei van belang is in deze zaak. Het rechtssysteem wordt als “van nature gebrekkig” weggezet en aangevoerd wordt dat leden van het Constitutioneel Hof door president Santokhi zijn aangesteld en de politie en het Openbaar Ministerie rechtsreeks vallen onder de minister van Justitie en Politie.

Aangevoerd wordt dat de Surinaamse autoriteiten al langer dan twee jaar bewijsstukken hebben die de onschuld van Ramsamooj zonder enige twijfel ondersteunen en “de beschuldigingen als volkomen gekunsteld en ongegrond aan de kaak stellen”. De politiek-analist had de documenten vrijwillig ter beschikking gesteld nog voordat er een formele aanklacht tegen hem was ingesteld.

“Het is duidelijk en voor de hand liggend dat de grove schendingen van het internationaal recht die mijn cliënt zijn aangedaan, zijn ingegeven door de wens het strafproces in Suriname te gebruiken om de politieke agenda van het Santokhi-regime te bevorderen. De onmiskenbare invloed van de politiek is in dit geval nog alarmerender vanwege de structurele tekortkomingen die bestaan binnen het constitutionele raamwerk van Suriname”, schrijft advocaat Phelps.

Gezondheid ondermijnd

Volgens de raadsman heeft Ramsamooj “medisch bewijs” dat zijn detentie in Suriname heeft geleid tot onomkeerbare verslechtering van zijn gezondheid. “Hij kreeg in Suriname een beroerte die niet werd gediagnosticeerd”, aldus de raadsman. Hij lijdt aan een reeks kwalen, waaronder diabetes, hoge bloeddruk en ernstige hartklachten.

De advocaat stelt ook dat het voor zijn cliënt onmogelijk is om in Suriname een eerlijk proces te krijgen. “Zijn regionale goede reputatie is in gevaar gebracht. Kortom, het onrechtmatige handelen van de staat Suriname dreigt te leiden tot verwoesting van alle facetten van het leven van mijn cliënt.”

Het advocatenkantoor vraagt het Caricom-secretariaat om “een lijst en kopieën van alle documenten van de Gemeenschap die de beleidsrichting(en) voor de Gemeenschap bevatten, bepaald en verstrekt door de Conferentie van Regeringsleiders op grond van artikel 12, lid 2 van het herziene Verdrag van Chaguaramas”.