Betrokkenheid leerlingen cruciaal voor goede schoolresultaten

PARAMARIBO - Als leerlingen niet betrokken worden bij de lessen, kunnen ze nauwelijks iets opnemen. Leerkrachten doen er daarom goed aan om de integratie en autonome ondersteuning tijdens de lessen te vergroten. Dit moet ook bij de individuele verantwoordelijkheid bij de leerlingen. Dit zijn enkele van de aanbevelingen die Ricky Wirjosentono doet in zijn onderzoek ter afronding van de opleiding MO-B Biologie aan het Instituut voor de Opleiding van Leraren.

Het onderzoek is verricht onder 48 leerlingen van het tweede leerjaar, verdeeld over drie klassen op het VOJ Albina waar hij les gaf. Hij is nagegaan hoe de betrokkenheid en motivatie van de onderzoeksgroep bevorderd en verhoogd kunnen worden bij de biologieles.

Wirjosentono merkte dat de leerlingen bij biologie meer geïnteresseerd waren in het onderdeel over voortplanting. "Maar bij de lessen over bijvoorbeeld bloedsomloop was de score lager." Hij kwam via gesprekken met de leerlingen erachter dat zij de lessen saai vonden. Wirjosentono besloot daarom de manier van les geven aan te passen.

De klas werd in groepen onderverdeeld en elke groep kreeg specifieke leertaken met een wedstrijdelement. De focus was om de motivatie bij de leerlingen te veranderen van 'ik moet' naar 'ik wil'. Hiervoor werd de abc-onderwijsvitamine toegepast: autonomie, binding en competentie.

Via vragenlijsten, learner reports en cijferlijsten probeerde Wirjosentono erachter te komen hoe zijn manier van lesgeven had uitgepakt. Aan de leerlingen werd onder meer gevraagd of ze thuis nog zullen denken aan de opdrachten van die dag. Daarbij gaf meer 63 procent een bevestigend antwoord. Ook de mate van zelfstandigheid tijdens de lessen kreeg een positieve beoordeling.

Een groot deel van de onderzoeksgroep vond dat ze voldoende ruimte kreeg om op haar eigen manier te werken aan de opdrachten. Wat verbondenheid betreft heeft 84 procent van de leerlingen laten weten dat ze tijdens de les een goed gevoel kregen, toen ze merkten dat ze de opdrachten binnen de groep konden maken. In aanvulling hierop stelde 75 procent dat ze tijdens de les meer vertrouwen kregen in eigen kunnen.

Het gebruik van activerende werkvormen - de leerlingen actief betrekken bij de lessen - en samenwerkend leren is bij de peilingen ook goed beoordeeld. Het gemiddeld kwartaalcijfer vóór de aangepaste manier van lesgeven was 5.1 en daarna 6.9 waaruit de onderzoeker de conclusie trok dat de abc-methode goed uitpakt.

Hij beveelt deze manier van interventie aan als voortraject van innovatie binnen het onderwijs. Maar het allerbelangrijkste, dat wordt aanbevolen, is dat leerkrachten hun verantwoordelijkheid nemen op school. Wirjosentono is naast docent, freelance (sport)journalist bij de Ware Tijd.