Fernald: Kritische reflectie op nieuwjaarsrede 2019
Bron: Starnieuws
2 Januari 2019
00:57
Wat is de huidige situatie
Het volk heeft in de afgelopen jaren enorme offers gebracht. De koopkracht is aanzienlijk afgenomen. Volgens een recente publicatie van World Data Lab leeft 19,8% van de Surinaamse samenleving in armoede. Dit komt overeen met 110 duizend mensen.
De wisselkoers is weliswaar ten opzichte van 2018 op hetzelfde niveau gebleven maar wij moeten in overweging nemen dat er in feite sprake is van een kunstmatige stabilisatie omdat er nog steeds een grote aanvoer is van geleend buitenlands kapitaal. Er is helaas geen sprake van stabiliteit die gedragen wordt door productie en export.
De inflatie is afgenomen maar dit gegeven moet in juist perspectief geplaatst worden. De werkelijke achteruitgang wordt zichtbaar als wij letten op de cumulatieve inflatie. Indien wij de jaarinflatie vanaf 2015 optellen komen wij al gauw tot een inflatie van 85%. Het welvaartsniveau is aanzienlijk afgenomen. Het leven is voor veel burgers ondraaglijk geworden en menigeen moet de eindjes aan elkaar knopen. Het volk smacht naar verbetering van de economische situatie en verlichting van de sociale noden.
Beloften nieuwjaarstoespraak 2018
Met het oog op de verkiezing in 2020 acht de president het moment gekomen om de actieradius te verhogen. Ik citeer uit de nieuwjaarsrede 2019: “Dat betekent ook dat plannen van de afgelopen jaren afgerond moeten worden en lopende acties moeten worden afgemaakt.â€
Welnu: het is goed om de enkele aangekondigde beloften in de vorige nieuwjaarsrede de revue te laten passeren. Wat was beloofd op 1 januari 2018?
1. “Burgers die een eigen huis willen bouwen en over een eigen terrein beschikken, kunnen vanuit de overheid een faciliteit tegemoetzien. In deze gaat het om een bouwlening van maximaal SRD 50.000 tegen gunstige voorwaarden van 1% rente per jaar met een looptijd van 15 jaar.
Dit jaar zal de regering minimaal 1.000 burgers die dringend een woning behoeven en die willen bouwen, selecteren voor deze nieuwe en krachtige stimulans tot versnelde woningbouwâ€. Deze beloften zijn helaas niet omgezet in daden.
2. “De opbouw van de houtverwerkingsindustrie in ons land zal een big push forward krijgenâ€. “Er zal een Sociaal-Medisch Fonds worden opgezet dat belast wordt met uitkering van de kosten aan burgers die deze dure en langdurige medische ingrepen en behandelingen ondergaan.
Mede uit dit Fonds zullen ook dienstverleners in de medische zorg beter en op tijd vergoed kunnen worden en zal ook de continuïteit van deze zorg gegarandeerd zijnâ€.
3. “In 2018 zal effectiever doorgegaan worden met methoden voor het afbouwen en het vervangen van het gebruik van kwik. Belastingen en overige heffingen in deze klein-goudmijnbouwsector zullen aanzienlijk aangescherpt worden. Deze meeropbrengsten kunnen mede aan de gezondheidssector, aan de onderwijssector en aan de bescherming van het milieu besteed wordenâ€.
4. “De regering zal zich dit jaar (2018) beijveren om een eigen Surinaamse goudmaatschappij op te zetten, “Staatsgoud Surinameâ€
5. “Met betrekking tot de agrarische sector zijn met de Europese Unie (EU) en de Food and Agriculture Organization (FAO) overeenkomsten getekend, met als inzet een schenkingsbedrag van USD 15 miljoen.
Hierdoor zullen in 2018 minstens duizend (1.000) agrariërs in de gelegenheid gesteld worden om niet-traditionele exportgewassen en fruit en groenten, te exporteren naar Europa. Deze markttoegang wordt bij overeenkomst gegarandeerdâ€.
6. “Met grote prioriteit zal in dit jaar gewerkt worden aan het uitbaggeren van onder meer de Nickerierivier en de Surinamerivierâ€.
Wat biedt 2019
Veel voornemens die in de nieuwjaarstoespraak van 2018 zijn gedaan moeten nog gerealiseerd worden. Wat biedt 2019:
a. Er is in het vooruitzicht gesteld dat in Hanover (Para), onderwijs op VWO/HAVO te volgen zal zijn. Dat is bemoedigend. “In Hanover zullen ongeveer 350 studenten in campusvorm worden gehuisvest,†aldus de president in de nieuwjaarsrede 2019. Het is jammer dat er met geen woord gerept is over maatregelen om de kernproblemen van ons onderwijs aan te pakken. De doorstroming stagneert en de kwaliteit laat te wensen over.
b. De aankondiging voor aanscherping van controlemaatregelen op voornamelijk de houtkap wordt verwelkomd.
c. De dreiging dat de gezondheidszorg financieel en organisatorisch vastloopt, heeft de regering aangezet om stappen te ondernemen om dit te voorkomen. Zo zal de Wet Basiszorg spoedig en grondig worden herzien. De samenleving kijkt reikhalzend uit naar concrete maatregelen om de toegang tot betaalbare kwalitatieve medische zorg te garanderen.
Uitgavenpatroon
De bewering dat de overheid haar uitgaven streng in de hand houdt, wordt niet ondersteund door de ingediende ontwerpbegroting van het dienstjaar 2019. De geraamde uitgaven bedragen in totaal SRD 15.273.130.000 (15 duizend twee honderd drie en zeventig miljoen). Dat is een bijkans 7 duizend miljoen meer dan de uitgaven van 2018. Het saldo van de totale ontvangsten en de totale uitgaven presenteert een tekort van SRD 1.638.835.000 maar het werkelijk overheidstekort wordt verdoezeld omdat SRD 7 duizend miljoen aan leningen als inkomsten worden geboekt.
Het parlement heeft een verantwoordelijke taak om tijdens de begrotingsbehandeling aan te sturen op een realistische begroting.
Ivan Fernald